Tarihin En Ölümcül Buluşlarından Biri: Kimyasal Silahların Doğuşu ve Bilimin Karanlık Yüzü

Savaşın Evrimsel Temelleri ve Modernleşmesi
İnsanlık tarihine bakıldığında, savaşların yalnızca toprak, kaynak ya da hayatta kalma mücadelesiyle açıklanamayacağı görülür. Antropolojik ve evrimsel yaklaşımlar savaşın biyolojik bir dürtü olabileceğini öne sürse de, modern zamanlarda savaşlar çoğunlukla ideolojik, politik ve ekonomik saiklerle şekillenmiştir.

Kimyasal Savaşın Başlangıcı: Ypres 1915
Kimyasal silahların modern anlamda ilk kez kullanılması, 22 Nisan 1915'te Belçika'nın Ypres kasabasında gerçekleşti. Alman ordusu, 6000 klor gazı dolu silindiri Fransız hatlarına yöneltti. Rüzgarın yönü doğrultusunda yayılan gaz, 160 ton klorun 6 kilometrelik bir cephede 1000’den fazla askerin ölümüne, 4000’inin ise ağır yaralanmasına neden oldu. Bu saldırı, kitlesel imha silahlarının ilk örneği olarak kayıtlara geçti.

Kimyasal Silahların Etkisi ve Evrimi
Klor gazı, solunum yollarında hidroklorik asit ve hipokloröz asit oluşturarak akciğerleri tahrip ediyor. Bu etkiler, düşük dozlarda dahi tahriş ve nefes darlığına; yüksek dozlarda ise ölümcül sonuçlara neden oluyor. Zaman içinde fosgen, hardal gazı ve sarin gibi daha etkili ve acısız öldürme biçimleri sunan maddeler geliştirildi. Bu durum, kimyasal savaşın sadece bir silah değil, aynı zamanda bir strateji haline gelmesini sağladı.

Fritz Haber: Kimyasal Silahların Babası mı, Bilimin Kurbanı mı?
Alman kimyager Fritz Haber, klor gazının mucidi olarak anılır. Aynı zamanda atmosferik azottan amonyak elde etmeyi sağlayan Haber-Bosch prosesi ile tarım devriminin temel taşlarından birini atmıştır. 1918’de Nobel Kimya Ödülü'nü kazanan Haber, aynı süreçle patlayıcı üretimini de mümkün kıldı. Bu nedenle bilim tarihindeki en tartışmalı figürlerden biri olarak kabul ediliyor.

Kimyasal Silahların Bugünü ve CWC
1968'den itibaren oluşturulan Kimyasal Silahlar Konvansiyonu (CWC), bu silahların üretimini, kullanımını ve stoklanmasını yasaklıyor. Bugün yalnızca dört ülke bu anlaşmayı imzalamamış durumda. Öte yandan biber gazı, göz yaşartıcı maddeler ve psikolojik etkili kimyasallar hâlâ güvenlik güçleri tarafından kullanılmakta.

Kimyanın İki Yüzü
Kimyasal silahlar yalnızca yok etmek amacıyla değil, aynı zamanda iş güvenliği ekipmanları ve çevresel koruma sistemlerinin gelişimi gibi alanlarda da etkili oldu. Gaz maskeleri, antidotlar ve filtreleme sistemleri, savaş alanlarının dışında sanayi sektörüne de katkı sundu. Bu durum, bilimin tarafsız doğasını bir kez daha gözler önüne seriyor.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI