CHP Antalya Milletvekili Aykut Kaya TBMM’de: “Çiftçi 10 kilo biber satıp bir kahve içemiyor, tarımda pazar ve nakit krizi acil çözüm bekliyor”
TBMM Genel Kurulunda gündem dışı söz alan CHP Antalya Milletvekili Aykut Kaya, Antalyalı çiftçilerin yaşadığı fiyat düşüşü, artan maliyetler, ihracat kayıpları, nakit akışı krizi ve tropikal meyve üreticilerinin mağduriyetiyle ilgili çarpıcı veriler açıkladı. Kaya, Ukrayna’nın gümrük vergisi artışıyla domates ve salatalık ihracatının sert şekilde düştüğünü, üreticilerin “ters valör” nedeniyle zarar ederek nakit aradığını, muzda gümrük vergisi düşüşünün yerli üreticiyi zora soktuğunu belirtti. Gökçeler Barajı’ndaki arızaların tarımsal sulamayı aksattığını vurgulayan Kaya, hükümete “pazar bulun, finansmanı rahatlatın, barajı işler hâle getirin” çağrısı yaptı.
TBMM Genel Kurulunda söz alan CHP Antalya Milletvekili Aykut Kaya, Antalya’daki üreticilerin artan maliyetler ve daralan pazar nedeniyle ciddi bir krizle karşı karşıya olduğunu belirterek konuşmasına başladı.
“Üretici ürününün karşılığını alamıyor”
Elindeki sebze sepetini kürsüden gösteren Kaya, “Bu sepet Antalyalı çiftçimizin alın teridir ama üretici bu alın terinin karşılığını alamıyor.” ifadesini kullandı. Domates, salatalık, patlıcan ve biberde fiyatların geçen yılın yarısına düştüğünü söyledi. Maliyetlerdeki artışı vurgulayan Kaya, “Mazottan fideye, işçilikten gübreye yüzde 40 ila yüzde 80 zam yapıldı.” dedi.
Biber üreticisinin tablosu
Kaş ilçesinin Çavdır Mahallesi’ndeki bir üreticiyi ziyaret ettiğini belirten Kaya, çiftçinin sözlerini Meclis kürsüsünden şöyle aktardı:
“Ben 1 kilosunu 8-10 liraya ancak satıyorum.”
Kaya, bu durumu şu cümleyle özetledi: “Bugün 10 kilo sivri biber satsanız ancak bir kahve içebiliyorsunuz.”
“Ne üretici memnun ne tüketici”
Zincir marketlerdeki fiyat farklarının üreticiyi ve tüketiciyi aynı anda mağdur ettiğini vurgulayan Kaya, “Ben 8-10 liraya zor satıyorum ama dibimdeki markette aynısı 3-4 katı.” sözlerinin bölgedeki çiftçilerin ortak şikâyeti olduğunu belirtti.
İhracatta keskin düşüş: Ukrayna krizi
Ukrayna’nın domates ve salatalıkta uyguladığı gümrük vergisini yüzde 10’dan yüzde 35’e çıkarmasının etkilerini paylaşan Kaya, “Yaş meyve ve sebze ihracatı yüzde 23, domates ihracatı yüzde 24 düştü; Ukrayna’ya domates ihracatı yüzde 40 azaldı.” bilgisini verdi. Rusya’ya ihracattaki yüzde 21’lik kaybı da hatırlatarak pazar kaybının üreticiyi ekimden uzaklaştırdığını dile getirdi.
Nakit krizi: ‘Ters valör’ zorunluluğu
Tarım sektöründeki finansman sıkışıklığını “nakit akışı krizi” olarak tanımlayan Kaya, “10 liraya vadeli alınan ürünün nakit ihtiyacı için 5 liraya satıldığı ‘ters valör’ yöntemi artık çaresizlikten uygulanıyor.” dedi. Çiftçilerin tarlalara “boş su” verdiğini ifade ederek acil müdahale çağrısı yaptı.
“Üreticiye pazar bulun, devlet bankaları devreye girsin”
Kaya, hükümete seslenerek, “Ukrayna krizini çözün, pazar bulun, finansman sıkışıklığını gidermek için devlet bankalarını derhâl devreye sokun; aksi hâlde büyük iflaslar olur.” dedi.
Tropikal meyvede kayıplar artıyor
Anamur, Gazipaşa, Alanya ve Manavgat’ın tropikal meyve üretim üssü olduğunu vurgulayan Kaya, muzda düşürülen gümrük vergisinin yerli üreticiyi zor durumda bıraktığını belirtti:
“Muzun maliyeti 35-40 lira ama satış fiyatı da aynı. Üretici maliyetine üretim yapıyor.”
Aroma ve kalite açısından üstün yerli ürünlerin değer bulamadığını söyleyen Kaya, mango ve ejder meyvesinde ciddi zarar olduğunu dile getirdi. Hasat dönemlerinde ithalata kısıtlama, zincir market raflarında yerli ürün zorunluluğu istedi.
Gökçeler Barajı eleştirisi: “Bu baraj ne işe yarıyor?”
Gazipaşa’daki Gökçeler Barajı’nın sulama amaçlı yapılmasına rağmen işlev göstermediğini belirten Kaya, “Barajdan mahallelere giden sulama hatları sürekli patlıyor; seralar, bahçeler su baskınıyla zarar görüyor.” dedi.
Zeytinada, Muzkent, Yakacık, Güneyköy, Göçük ve Kırahmetler mahallelerinin ağır bir su krizi yaşadığını aktaran Kaya, İnal ve Göçük Göletlerinin yapılmasını ve barajdan boşa akan suyun Zeytinada ile Güneyköy’e yönlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
“Üretime sahip çıkmak millî meseledir”
Konuşmasını “Çiftçilerimize sahip çıkmak millî meseledir, bu devletin bekasıdır.” sözleriyle tamamlayan Kaya, Genel Kurulu selamladı.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI