DEVA’lı Mehmet Emin Ekmen: “Akdeniz Sahil Yolu yirmi yıldır yok, garantili projelere 101 milyar lira gidiyor”

Türkiye Büyük Millet Meclisinde 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2024 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi görüşmelerinin üçüncü oturumunda YENİ YOL Partisi Grubu adına DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Mersin Milletvekili Av. Mehmet Emin Ekmen söz aldı. Ekmen, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığının bütçelerine ilişkin değerlendirmelerini Meclis kürsüsünden paylaştı.

Ekmen, Ulaştırma Bakanlığı bütçesinin önceki yıllara göre daraldığına dikkat çekerek “Bu daralan bütçenin doğru yerlerde, hakkaniyetli kullanılmasını bekliyoruz.” dedi ve özellikle Mersin, Batman, Siirt, Diyarbakır ve Hakkâri için kronikleşen ulaştırma sorunlarını gündeme taşıyacağını ifade etti.

“İnternet çağındayız ama Batman’da bir videoyu 7-8 saatte yüklüyoruz”

Dijital altyapıdaki eksikliklerden söz eden Ekmen, Doğu ve Güneydoğu illerindeki internet erişimini şu sözlerle anlattı:

“‘İnternet çağındayız’ diyoruz ama Batman’dan bir videoyu YouTube’a yüklemek için bazen yedi sekiz saat zaman geçirmeniz gerekiyor.”

BTK verilerine göre Türkiye’de döşenen fiber kablo uzunluğunun 637 bin kilometre olduğunu hatırlatan Ekmen, bunun ülkenin gerçek ihtiyacına göre yetersiz kaldığını vurguladı.

Evrensel Hizmet Fonu: “Ne kadar köye gitti, ne kadarı bütçe açığına gitti bilmiyoruz”

Ekmen, GSM ve internet operatörlerinin cirolarından kesilerek oluşturulan Evrensel Hizmet Fonu’nun kullanımına da sert eleştiri yöneltti:

“Bu fonun kırsal bölgelere ve kâr getirmeyen yerlere ne kadar doğru kanalize edildiği bir muammadır. Amacına ne kadar uygun kullanıldığı, ne kadarının genel bütçe açığını kapatmak için hazineye aktarıldığı tam bir bilinmezliktir.”

Genel Kurulun ve kamuoyunun bu konuda aydınlatılması gerektiğini belirten Ekmen, fonun saydam olmayan kullanımına dikkat çekti.

“Modeli destekliyoruz ama KÖİ’de 5,1 milyar liradan 101 milyar liraya çıkan garanti var”

Konuşmasının önemli bir bölümünü kamu-özel iş birliği (KÖİ) ve yap-işlet-devret projelerine ayıran Ekmen, DEVA Partisi’nin genel ilke olarak modele karşı olmadığını ancak projelendirme ve finansman yapısında ciddi sorunlar gördüklerini söyledi:

“Biz Genel Başkanımız Sayın Ali Babacan’ın da ifadesiyle bu modeli doğru buluyoruz ama bu modelin hem projelendirme hem finansman hem de uygulamada ciddi şekilde sorunlu olduğunu görüyoruz.”

Ekmen, Karayolları Genel Müdürlüğü bütçesindeki garanti ödemelerinin dramatik artışını rakamlarla anlattı:

• 2019’da otoyol ve köprülere garanti ödemesi: 5,1 milyar TL

• 2025’te bu tutarın ulaştığı seviye: 101 milyar TL

“Bu yıl kadına, gençliğe, hukuka, çiftçiye ayrılan paradan daha fazlası garanti ödemeli yatırımlara girecektir. 2028 yılında 150 milyara ulaşacak; üç yılda 370 milyar lira civarında bir yükten söz ediyoruz.” diyen Ekmen, bu ödemelerin bütçede “cari transferler kalemi” içinde görünmesinin, vergilerle oluşan kaynağın sosyal politika, eğitim, sağlık yerine KÖİ projelerinde tüketilmesi anlamına geldiğini ifade etti.

“Bu projelerin hukuku Londra’da; müteahhitlere feragat teklif ettiniz mi?”

Kamu-özel iş birliği projelerinde tahkim adresinin Londra olduğuna dikkat çeken Ekmen, hukuk egemenliği ve müzakere gücü açısından şu soruyu gündeme getirdi:

“Bu projelerin tamamının hukuk süreçleri tahkim mahkemeleri olarak Londra’ya bağlanmıştır. Biz daha geçen hafta oto galericilerden ve emlakçılardan yıllık ek ödenek aldık. Fakat merak ediyorum: Bu yıl 101 milyar lira ödeyeceğimiz projelerde Türk müteahhitlerinden herhangi biri masaya davet edilerek alacağından feragat etmesi teklif edilmiş midir?”

Ekmen, bu müteahhitlerin dünyada devletlerden en çok ihale alan şirketler arasında olduğunu hatırlatarak “Çağırın bu müteahhitleri masaya. Hem projeyi hem finansmanı konuşun. Acaba bunu aklınıza mı getirmiyorsunuz, buna cesaret mi edemiyorsunuz, yoksa kâr dağılımına mı dokunamıyorsunuz?” diye sordu.

“Oto galericiden, emlakçıdan aldığınız ek ödenekle bu açık kapanmaz. Asıl yük bu garantili projelerdedir.” diyen Ekmen, siyasi iradenin bu şirketlerden feragat talep etmesi gerektiğini belirtti.

“10 Aralık İnsan Hakları Günü’nde Mersin’in gecikmiş hakkını hatırlatıyorum”

Konuşmasının bir bölümünü seçim bölgesi Mersin’e ayıran Ekmen, tarih vurgusuyla başladı:

“Bugün 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü vesilesiyle Mersinli hemşehrilerimin bütçeden alamadığı hakkını, gecikmiş ulaştırma yatırımlarının onların sırtına yüklediği maliyetleri hatırlatıyorum.”

Ekmen, bu ihmalin yalnızca siyasi bir mesele değil, aynı zamanda ahlaki ve vicdani bir mesele olduğunu belirterek şu uyarıda bulundu:

“Belki bugün söylemlerimiz bir sonuç doğurmuyor, siyaseten bunu ciddiye almıyorsunuz fakat ihmal veya kasıt yoluyla ortaya çıkan bu adaletsizliklerin hesabını her vatandaş huzur-u ilahide sizden talep edecektir. Hiç olmazsa ilahi hesap gününü düşünerek bu adaletin hesabını gözetmenizi bekliyoruz.”

“Akdeniz Sahil Yolu yirmi yıldır bitmedi, raporda adı bile yok”

Ekmen, Mersin başta olmak üzere Akdeniz bölgesinin en kritik ulaşım projelerinden Akdeniz Sahil Yolu’nun durumunu sert sözlerle eleştirdi:

“Akdeniz Sahil Yolu yirmi yıldır bitirilmedi. Aynı dönemde 14.400 metrelik Ovit Tüneli’ni, 14.500 metrelik Zigana Tüneli’ni, Marmaray’ı, Osmangazi’yi, üçüncü köprüyü yaptınız ama Türkiye'nin en büyük kuzey-güney aksı olan Akdeniz Sahil Yolu hâlâ bazı kalemlerde yüzde 31’de. Bu yıl raporunuzda bir kelimeyle dahi bahsi geçmiyor.”

Plan ve Bütçe Komisyonunda Ulaştırma Bakanına bu konuyu daha önce de sorduğunu hatırlatan Ekmen, “‘Sorulara cevap vereceğiz.’ dediniz, gelen cevaplarda yine Akdeniz Sahil Yolu yok.” diyerek eleştirisini sürdürdü.

Ana konteyner limanı: “Adana mı Mersin mi Erzin mi, bir karar verin”

Doğu Akdeniz ve Çukurova bölgesinde planlanan ana konteyner limanı konusunda belirsizliğe dikkat çeken Ekmen, şu çağrıyı yaptı:

“Ana konteyner limanında bir karar verin. Bunu Adana’ya mı yapacaksınız, Erzin’e mi, Hatay’a mı? Doğu Akdeniz’de bir tane ana konteyner limanı yeter. Adana ile Mersinli siyasetçileri yarıştırmayın.”

Türkiye’nin toplam ihracat kapasitesi 15 milyon TEU iken, programlarda 100 milyon TEU’ya yaklaşan liman projelerinin hâlâ yazıldığını söyleyen Ekmen, Bakanlıktan netlik istedi:

“Devletsiniz Sayın Bakanım; ‘Biz bunu Adana’da, Mersin’de, Erzin’de ya da İskenderun’da yapacağız.’ deyin. Bize gelen cevapta Mersin ana konteyner limanını sorduğumuz hâlde Mersin Limanı’nı genişletme projesini anlatıyorsunuz. Eğer arkadaşlar ana konteyner limanının ne olduğunu anlamıyorsa eyvah; anladıkları hâlde bu lakayıt cevabı yazmayı tercih etmişlerse iki kere eyvah.”

Aynı ilgisiz cevabın Yenice Lojistik Köyü konusunda da verildiğini belirten Ekmen, teknik ve haklı sorulara daha ciddi yanıtlar beklediklerini söyledi.

Batman–Diyarbakır–Siirt ve Kıra Dağı: “1.800 metrelik tünelle onlarca can kurtulur”

Mehmet Emin Ekmen, konuşmasının bir bölümünü Güneydoğu’daki kara yolu güvenliğine ayırdı. Batman–Diyarbakır–Siirt yolunun yekpare ve yüksek standartlı hâle getirilmediğini belirterek, özellikle Kıra Dağı geçişinde yaşanan kazalara dikkat çekti:

“Kıra Dağı’nda bir yılda 114 kaza olmuş. Burası 1.800 metrelik bir tünelle geçilebilir. Karayollarının hiçbir projesinde böyle bir tünel yok. Maraş–Göksun arasında 16.600 metre tünel yapmışız, burada 1.800 metrelik tünel için adım yok.”

Ekmen, geçtiğimiz yıl aynı bölgede bir annenin 4 çocuğuyla birlikte hayatını kaybettiğini hatırlatarak “Bu yolun tünelle geçilmesi can kayıplarını durdurabilir. Batman–Diyarbakır–Siirt yolunun tamamını yekpare olarak ele almanızı istiyoruz.” dedi.

Gercüş–Ayrancı Tüneli’nin yatırım programına girdiğini hatırlatan Ekmen, bu proje için de ödenek talep etti.

Hakkâri’de Derecik–Örencik Yolu: “90’lardan kalma yol sınır kapısına hizmet ediyor”

Hakkâri’den gelen talepleri de dile getiren Ekmen, Derecik ilçesi ile Örencik köyü ve ilçe merkezi arasındaki yolun hâlâ 1990’lardan kalma standartlarla kullanıldığını belirterek şunları söyledi:

“Burada hiçbir iyileştirme yok. Üstelik bu yol bir sınır kapısına hizmet ediyor. Lütfen bu güzergâhın ilerletilmesini sağlayın.”

THY ve Ajet bilet sistemi: “Biz sistemi eleştiriyoruz, siz ‘sistem bu’ diye cevap veriyorsunuz”

Ekmen, Türk Hava Yolları ve Ajet fiyatlama sistemi üzerinde de durdu. Dinamik bilet fiyatlandırmasının vatandaşı mağdur ettiğini savunarak şu örneği verdi:

“Uçaklar doldukça fiyat artıyor. Boş uçakta ucuza gidiyorsunuz, dolu uçakta pahalı gidiyorsunuz. Hâlbuki ekonomik mantık gereği boş uçakta pahalı, dolu uçakta ucuz gitmeniz gerekir; ortalama yolcu başı gelir açısından.”

Bu konuya ilişkin Ulaştırma Bakanlığından gelen cevabı da eleştiren Ekmen, “Bize gelen cevapta ‘Sistem bu.’ deniyor. Biz zaten sistemi eleştiriyoruz Sayın Bakanım. Sistemi eleştirene ‘Sistem bu.’ diye cevap veremezsiniz. Bize, bunun yolcu lehine nasıl düzenlenebileceğini anlatmalısınız.” diyerek tepki gösterdi.
(YENİ YOL sıralarından “Bravo” sesleri ve alkışlar yükseldi.)

Mersin Ekonomi Zirvesi, Kültür Yolu Festivali ve beklentiler

Ticaret Bakanının Mersin’e gösterdiği ilgiden ötürü teşekkür eden Ekmen, Mersin Ekonomi Zirvesi sonrasında şehre kazandırılan organizasyonlar ve kararları şöyle sıraladı:

“Mersin Ekonomi Zirvesi gerçekleşti, ardından Mersin Kültür Yolu Festivali’ne dâhil edildi, Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer’in bazı talepleri Yatırım Başkanlığında karşılık buldu; tüm bunlar için teşekkür ediyoruz.”

Ancak bu güzel adımların bütçeye somut yansımasının olmadığını belirten Ekmen, “Mersin Ekonomi Zirvesi model alınacak bir işti, bu bütçede zirvenin çıktılarını göremiyoruz.” dedi.

Ekmen, daralan bütçede dahi Akdeniz Sahil Yolu, Yenice Lojistik Köyü, Batman–Diyarbakır–Siirt yolu gibi projelere öncelik verilmesi için Bakanlıktan “inisiyatif” beklediklerini belirtti.

“Türkiye’nin en çok vergi ödeyen 6’ncı ili Mersin’e EKK toplantısı talebi”

Mersinli iş insanlarıyla yaptığı görüşmeden de örnek aktaran Ekmen, şehrin Ankara’dan somut bir jest beklentisi olduğunu dile getirdi:

“Servet Özkaya Bey’le görüştüm; Mersinli hemşehrilerimiz Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantılarından birinin Mersin’de yapılmasını istiyor. Türkiye’nin en çok vergi ödeyen 6’ncı ilinde yaşıyoruz ama yatırımlarda neredeyse 20’nci sıralarda bile yer bulamıyoruz.”

Konuşmasını “Teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum.” diyerek tamamlayan DEVA Partisi Milletvekili Mehmet Emin Ekmen, YENİ YOL, CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlarla desteklendi.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI