İYİ PARTİLİ ERHAN USTA VERGİ TORBASINI TBMM’DE MADDE MADDE ELEŞTİRDİ: “VATANDAŞ ARABAYA, EVE, İŞE DEĞİL VERGİYE BİNİYOR; SİSTEMİ BOZUP YÜKÜ HEP ZAYIFIN SIRTINA YIKIYORSUNUZ”

Genel çerçeve: “2053, 2071 diyorsunuz ama yarını planlayamıyorsunuz”

Erhan Usta konuşmasına, iktidarın uzun vadeli vizyon söylemleri ile Meclisteki çalışma pratiği arasındaki çelişkiye işaret ederek başladı:

“AK Parti bir yandan ‘2053, 2071’ diyor ama yarın ne yapacağını planlayamıyor. Bütçe Plan ve Bütçe Komisyonundayken böyle kapsamlı vergi torbaları Genel Kurula getirilmez; ama planlama yok, teamül yok, nezaket yok.”

Plan ve Bütçe Komisyonu üyelerinin 2026 bütçesiyle meşgul olduğu bir dönemde, ağır vergi düzenlemelerini de aynı anda yürütmenin sağlıklı olmadığını belirtti.

Vatandaşın acil beklentileri: Eğitim gideri, emlak vergisi, kentsel rant

Henüz kanun maddelerine geçmeden bazı yapısal beklentileri sıralayan Usta:

• Eğitim giderlerinin, sadece beyanname verenlerin değil, bordrolu çalışanların da gelir vergisi matrahından indirilebilmesi gerektiğini,

• Emlak vergisi sisteminde 4 yılda bir yapılan yüksek zıplamaların yapısal hata olduğunu, yeniden değerleme oranının yarısına endekslemenin enflasyon karşısında adaletsizlik yarattığını,

• Kentsel rantların vergilendirilmesi konusunun hâlâ siyasi irade beklediğini,

söyledi.

1. madde – Konut kira istisnası: “Emekli generali koruyup tek geliri kira olanı cezalandıramazsınız”

Konut kira gelirlerindeki 47 bin liralık istisnanın yalnızca emekli aylığı alanlara bırakılmasını sert dille eleştiren Usta:

“İki kişiyi düşünün; ikisinin de tek evi var, kiraya vermiş. Biri emekli maaşı da alıyor, diğeri hiçbir geliri olmayan biri. Emekli maaşı olanda istisna var, emekli bile olmayan, tek geliri kira olan kişiden istisnayı kaldırıyorsunuz. Bu adaletsizdir.” dedi.

Gelir ölçülmeden, sadece “emekli/ değil” statüsü üzerinden ayrıcalık tanınmasının verginin mali güce göre alınması ilkesine aykırı olduğunu vurguladı.

Konut kredisi faizi indirimi kaldırılıyor: “Konutu borçla alana ceza, işyeri alınca serbest? Mantığını biri anlatsın”

Teklifte yer alan, konut kredisi faizlerinin artık gelir vergisi matrahından indirilemeyecek olmasını da eleştiren Usta:

“İki şahıs düşünün: Biri krediyle konut almış, biri krediyle işyeri almış. Konutu alan artık faizini gider sayamıyor ama işyeri alan sayabiliyor. Bu ayrımın mantığını biri izah etsin.” dedi.

Bu düzenlemenin konut kiralarını yukarı itmesi ve barınma krizini derinleştirmesi riskine dikkat çekti.

Geçici vergi beyannamesi geri geliyor: “Mali müşavire yük, Hazineye erken tahsilat”

Kaldırılmış olan dördüncü dönem geçici verginin yeniden getirilmesini de “AK Parti’nin sıkışmışlığının göstergesi” olarak nitelendiren Usta, bu adımın:

• Sadece verginin 1–1,5 ay erken alınmasını sağlayacağını,

• Buna rağmen mali müşavirler ve işletmeler için ciddi bir iş yükü doğuracağını belirtti.

Tapu harcı ve gerçek bedel: “%4 harç yüksek, ceza artırmak yerine harcı düşürün”

Gayrimenkul alım satımında gerçek bedelin beyan edilmemesi hâlinde cezanın verginin %25’inden %100’üne çıkarılmasına dair maddeyi kısmen doğru bulduğunu ancak konuya şöyle yaklaştığını anlattı:

“Asıl sorun %4’lük tapu harcı. Harç çok yüksekken vatandaş rayicin altında beyan etmeye yöneliyor. Önce harcı makul düzeye çekin, sonra da gerçek bedelin peşine düşün.”

Elden para ile konut alım satımının hâlâ mümkün olduğunu, bankadan ödeme zorunluluğu getirilmeden ceza artırmanın eksik adım olduğunu söyledi.

İkinci el araç alım satımına binde 2 harç: “2002’de kaldırdığınız yanlışı şimdi tekrar getiriyorsunuz”

2002’de memuriyet döneminde kaldırılmasına destek olduğu ikinci el araç alım satım harcının binde 2 oranıyla geri getirilişini de eleştiren Usta:

• Bu verginin özellikle traktörler ve kırsal araçlarda devir yapılmaması, kazalarda hukuki karmaşa yaratması nedeniyle kaldırıldığını,

• Şimdi aynı sorunların geri geleceğini söyledi.

“500 bin liranın altındaki araçlarda otomatik bin lira vergi alınacak. Beklediğiniz gelire değmez, vatandaşın sırtına yeni yükten başka bir şey değil.”

Esnafa yıllık ruhsat harçları: “Kümesteki tavuklara yükleniyorsunuz, kayıt dışıyı ödüllendiriyorsunuz”

Veterinerler, emlakçılar, galeriler gibi meslek gruplarından yıllık ruhsat harcı alınmasını son derece yanlış bulduğunu belirten Usta, tabloyu şöyle özetledi:

• 79 bin oto galerici,

• 86 bin emlakçı gibi geniş esnaf gruplarına,

• Büyükşehirde 40 bin TL, diğer illerde 20 bin TL yıllık harç yükü getiriliyor.

“Polis emeklisi küçük bir emlak bürosu açmış, geçim derdinde. Havza’daki emlakçıdan 40 bin, Merzifon’dakinden 20 bin lira alacaksınız. Bu adalet değil. Gelir İdaresi güçlü olmadığı için kümesteki tavuğun üzerine yük bindiriyorsunuz; kayıt dışına giden ise hiçbir şey ödemiyor.”

Kayıtlı 980 döviz büfesine karşılık 5 bin kayıt dışı büfe örneğini vererek, ağır yüklerin mükellefi kayıt dışına ittiğini vurguladı.

Bireysel Emeklilik Sistemi – Devlet katkısında yetki: “Objektif çalışma yok, bilek güreşi var”

BES’teki %30 devlet katkısının %0–%50 aralığında Cumhurbaşkanı yetkisine bırakılmasına ilkesel olarak karşı olduklarını kaydeden Usta, şunları söyledi:

“Yüzde 0 mı yapacaksınız, 50 mi yapacaksınız? Ne yapacağınızı söyleyin. 132 milyar lira yıllık bütçe yükü var. Etkisini bilimsel bir çalışmayla ortaya koymadan böyle bir yetki devri olmaz.”

Tasarruf üzerindeki etkinin ölçülmesi gerektiğini, “bilek güreşi değil, veri ve analizle” hareket edilmesinin şart olduğunu vurguladı.

Sosyal güvenlik prim artışları: “OECD ‘yükü düşür’ diyor, siz 1–3 puan artırıyorsunuz”

Uzun vadeli sigortalarda 1 puanlık prim artışı ve imalat dışı sektörlerde 4 puanlık teşvikin 2’ye düşürülmesini eleştiren Usta, OECD’nin Türkiye’ye yıllardır “işgücü üzerindeki vergi ve prim yükünü azalt” önerisi yaptığını hatırlattı:

“Kafe, restoran, otel gibi emek yoğun sektörlerde prim teşvikini düşürüyorsunuz. Kimi yerde 3 puanlık artış olacak. Zamanlama da içerik de hatalıdır.”

Buna karşın, prime esas kazanç üst sınırının 7,5 katsayıdan 9’a yükseltilmesini olumlu bulduklarını belirtti.

GSS prim borcunun emekli maaşından kesilmesi: “Teknik olarak doğru ama bu dönemde ağır gelir”

Genel sağlık sigortası borçlarının emekli aylıklarından kesilebilmesine yönelik yetkiyi teknik açıdan anlaşılır bulduğunu ancak:

“Emekli zaten açlık sınırının altında, böyle bir dönemde maaştan %25’e kadar kesinti yapmak sosyal bakımdan ağır sonuçlar doğurur.” uyarısında bulundu.

Dernek ve vakıf işletmelerine muafiyet: “Dernek tabelası altında ticaret yapana vergi affı”

Dernek ve vakıfların belirli büyüklükte gelir elde eden işletmelerinin iktisadi işletme sayılmamasına imkân tanıyan düzenlemeye de karşı çıktı:

“Kantin gibi çok küçük gelir getiren faaliyetler için bir şey demem ama dernek/vakıf adı altında ticari işletme büyüklüğüne ulaşmışsa vergisini versin. Vergi muafiyetini suistimal eden yapılar için kapı açıyorsunuz.”

Kentsel Dönüşüm Başkanlığına borçlanma yetkisi: “Bu, kamu maliyesinde kara delik açar”

Usta’nın en kritik uyarılarından biri, Kentsel Dönüşüm Başkanlığına borçlanma yetkisi verilmesi üzerine oldu. Bu yetkiyi “kamu maliyesinde kara delik” olarak tanımlayan Usta:

“Türkiye Cumhuriyeti tarihinde görülmemiş bir şey. Borçlanma yetkisi Hazinededir. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, merkezi yönetim bütçesi içindeki bir birim. Hazineden daha mı itibarlı? Neden ayrı borçlanma imkânı veriyorsunuz?”

Bu yapı üzerinden siyasi amaçlı ve denetimi zayıf işlemlere zemin hazırlanabileceği uyarısında bulunan Usta, AK Parti Grubuna:

“Bu yanlışı yapmayın. Zaten sistem bozuk, yolsuzluk almış başını gitmiş; bari sistemi daha da bozmayın.” çağrısında bulundu.

“Torba kanun, kriz ortamında yükü büyütüyor”

Genel değerlendirmesinde Erhan Usta, teklifin:

• Vergi adaletini zayıflattığını,

• Dar gelirliyi, esnafı, kiracıyı, küçük ev sahibini hedef aldığını,

• Kaynakları doğru alanlara yöneltmek yerine geçici gelir bulma mantığıyla hazırlandığını söyledi.

İYİ Parti Grubu adına torba kanuna “ret” oyu vereceklerini ifade etti.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI