Osmanlı'da Yeşil Ayakkabı ve Çorap Yasağı: Dini ve Siyasi Sebepler
Osmanlı İmparatorluğu’nda yeşil renkli ayakkabı ve çorap giymek neden yasaktı? 17. yüzyıl İstanbul’una dair bir seyahatname, bu yasağın dini ve toplumsal kökenlerini detaylandırıyor. Osmanlı elçisinin, İran Şahı Abbas’tan bu yasağı kendi topraklarında uygulamasını istemesi üzerine yaşanan diplomatik diyalog dikkat çekiyor.
Osmanlı İmparatorluğu’nda, Müslümanlar için kutsal kabul edilen yeşil rengin, gayrimüslimler tarafından ayakkabı ve çorap olarak kullanılması yasaktı. Bu yasağın temelinde, peygamberin kullandığı bir renk olarak yeşilin saygıyla anılması yatıyordu.
- yüzyılda İstanbul’a gelen J. Grelot’nun seyahatnamesinde yer alan bilgilere göre, Osmanlı topraklarında farklı topluluklar için belirli renk kodları uygulanıyordu. Türkler ve Avrupalılar sarı, Ermeniler kırmızı, Rumlar mor, Yahudiler ise siyah ayakkabı giyerken, yeşil renk özellikle yasaklanmıştı. Müslümanlar için manevi bir değeri olan bu rengin gayrimüslimler tarafından giyilmesi büyük bir saygısızlık olarak görülüyordu.
İran Şahı Abbas ve Osmanlı Elçisi Arasındaki Diyalog
Osmanlı Devleti, bu konuda yalnızca kendi topraklarında değil, komşu ülkelerde de hassasiyet gösteriyordu. Grelot’nun aktardığına göre, Osmanlı elçisi İran’a giderek, Hristiyanların da yeşil ayakkabı ve çorap giydiğini fark etti. Bunun üzerine, Osmanlı hükümdarı adına İran Şahı Abbas’tan bu uygulamayı yasaklamasını talep etti.
Ancak Şah Abbas, bu talebe karşılık Osmanlı padişahına hitaben ilginç bir yanıt verdi. Şah, yeşilin sadece cansız nesnelerde değil, doğada da var olduğunu ve Osmanlı topraklarında hayvanların otlara pislediğini belirtti. Şah Abbas, eğer Osmanlı hükümdarı kendi topraklarında hayvanların otları kirletmesini engelleyebilirse, kendisinin de halkına yeşil ayakkabı giymeyi yasaklayacağını söyledi.
Bu diyalog, Osmanlı’nın dini hassasiyetlerinin yanı sıra, dönemin diplomatik ilişkilerinde mizah ve ince zekânın da etkili olduğunu gösteriyor.
CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
