Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı: “2026’da tarıma ayrılan toplam kaynak 938 milyar lira olacak”

TBMM Genel Kurulunda 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi görüşmeleri kapsamında yapılan soru-cevap bölümünde milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, eleştiri ve öneriler için teşekkür ederek konuşmasına başladı.

“Tarım arazileri tarım dışına çıkıyor” eleştirisine yanıt
Yumaklı, tarım arazilerinin tarım dışına çıkarıldığı yönündeki eleştirilere karşı, 2005 yılında çıkarılan Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanununa işaret etti. Yumaklı, “2000 yılı öncesi tarım dışına çıkan yıllık ortalama arazi miktarı 117 bin hektardı. 2005’teki kanunla bu 40 bin hektarlara indirildi.” dedi. Yumaklı, 2017’den itibaren büyük ova ilanları ve kayıt düzeltmeleriyle birlikte tarım dışına çıkan ortalama arazi miktarının “15 hektarlara indiğini” söyledi. Yumaklı, 468 büyük ovanın ilan edildiğini, sayının 500’e çıkarılacağını belirtti.

Destekler ve kaynak tartışması
Tarımsal desteklerin azlığı eleştirilerine yanıt veren Yumaklı, tarıma sağlanan desteğin yalnızca Bakanlık bütçesindeki kalemlerle sınırlı olmadığını vurguladı. Yumaklı, “2025 yılında üreticilerimize sadece doğrudan destek olarak 135 milyar lira bütçe ayırdık, zirai dondan etkilenen üreticilerimize 23,5 milyar lira ek ödeme yaptık.” dedi. Yumaklı, 2025 yılında ayrılan toplam kaynağın 706 milyar lira olduğunu ifade ederek, “2026 yılında 168 milyarı Bakanlığımız bütçesinden olmak üzere sulama yatırımları, kırsal kalkınma yatırımları, kredi sübvansiyonları dâhil 938 milyar liralık kaynak ayrılmıştır.” açıklamasını yaptı.

Kredi: “Faizin ortalama yüzde 70’i devletçe karşılandı”
Yumaklı, 2025 Kasım itibarıyla 901 bin üreticiye 590 milyar lira indirimli kredi kullandırıldığını hatırlattı. Kredilerde faizin ortalama yüzde 70’inin devlet tarafından karşılandığını belirten Yumaklı, Ziraat Bankası aracılığıyla sağlanan kredilerde geri ödeme oranının yüzde 99,6 olduğunu söyledi. Tarımsal kredi sübvansiyonları için 2025’te 160 milyar, 2026’da ek ödenekle birlikte 270 milyar lira kaynak ayrıldığını ifade etti.

ÇKS ve ekilen alan verileri
Çiftçi sayısının azaldığı iddialarına karşı ÇKS verilerini paylaşan Yumaklı, “2020’de 2 milyon 127 bin olan ÇKS’ye kayıtlı çiftçi sayısı 2025’te 2 milyon 384 bindir.” dedi. Ekilen alanın 2020’de 151 milyon 772 bin dekar, 2023’te 156 milyon 264 bin dekar, 2025’te ise 170 milyon 13 bin dekar olduğunu belirten Yumaklı, bunların çiftçi beyanlarına dayandığını söyledi.

Ulusal Su Kurulu ve kuraklık
Su yönetimine ilişkin sorulara da yanıt veren Yumaklı, Ulusal Su Kurulu’nun 2024’ten itibaren çalıştığını belirtti. Kurulda suyla ilgili tüm kurum ve otoritelerin yer aldığını ifade eden Yumaklı, “35 kararın 16’sı tamamlandı.” dedi. Yumaklı ayrıca 25 havzada su kurulları ile 81 ilde il su kurullarının faaliyet yürüttüğünü söyledi.

Kahverengi kokarca: “Uzun soluklu mücadele”
Kahverengi kokarca zararlısıyla mücadeleye ilişkin eleştiriler üzerine Yumaklı, bunun “zararlı pandemisi” olduğunu belirterek, Türkiye’de 2017’den beri mücadele yürütüldüğünü söyledi. Yumaklı, “Bu uzun soluklu bir mücadeledir, gereken her şeyi yapıyoruz.” dedi.

Et ve Süt Kurumu iddiası: “Yoktur”
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır’ın gündeme getirdiği Et ve Süt Kurumu Genel Müdürüyle bağlantılı ithalat iddiasına yanıt veren Yumaklı, “Et ve Süt Kurumunun Genel Müdürünün herhangi bir sebeple ilişkili olduğu bir yerden Et ve Süt Kurumuna et satması söz konusu değildir; yoktur.” ifadelerini kullandı.

Kızıltepe lisanslı depoculuk: “Adli vaka, tahsilat yapıldı”
Mardin Kızıltepe’de lisanslı depoculukla ilgili “devletin buğdayı çalındı, 1,5 milyar liralık hırsızlık var” iddiasına da değinen Yumaklı, olayın “adli vaka” olduğunu belirterek tespitlerin yapıldığını ve sürecin başlatıldığını söyledi. Yumaklı, “93 bin ton Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu aracılığıyla TMO’ya geçmiş ve kamu alacaklarının tamamı tahsil edilmiştir.” dedi.

Bütçeler kabul edildi
Soru-cevap bölümünün ardından yapılan oylamalarda Tarım ve Orman Bakanlığının 2026 yılı merkezi yönetim bütçesi kabul edildi. Ödenek cetveline göre Bakanlığın 2026 bütçe genel toplamı 541.840.483.000 TL olarak okundu ve kabul edildi. Aynı birleşimde Bakanlığın 2024 yılı merkezi yönetim kesin hesabının bölümleri de kabul edildi.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI