Bilim insanları sentetik likenle çatlakları onaran beton geliştirdi: 'Yalnızca hava, ışık ve suyla çalışıyor'

Canlı beton sistemi doğadan ilham aldı
ABD'deki Texas A&M Üniversitesi'nde Dr. Congrui Grace Jin'in liderliğinde yürütülen bir araştırma sonucunda, kendi kendini onarabilen 'canlı beton' geliştirildi. Beton, tüm dünyada en çok kullanılan yapı malzemesi olmasına rağmen, çatlamaya karşı hassasiyeti büyük bir zafiyet oluşturuyor. Zamanla bu çatlaklardan sızan su ve gazlar, iç donatıların paslanmasına neden olarak yapıların bütünlüğünü riske atıyor.

Simbiyotik mikroorganizmalarla işleyen sistem
Yeni geliştirilen sistem, doğadaki mantar, liken ve alglerin simbiyotik yaşamından ilhamla tasarlandı. Betonun içine yerleştirilen yapay liken sistemi, siyanobakteri ve mantarları birlikte barındırıyor. Bu mikroorganizmalar, havadaki karbondioksiti ve güneş ışığını kullanarak besin üretirken, aynı zamanda çatlakları dolduracak mineralleri de oluşturabiliyor. En dikkat çekici özellik ise bu sistemin yalnızca hava, su ve ışıkla çalışabilmesi. Dışarıdan herhangi bir besin takviyesine ihtiyaç duymuyor.

Mevcut çözümlerden ayrılıyor
Dr. Jin, son otuz yıldır mikrop bazlı kendini onaran betonlar üzerine çalışmalar yapıldığını ancak bu sistemlerin manuel müdahale olmadan çalışamadığını belirtiyor. Mevcut çözümler genellikle çatlak tespiti sonrası dışarıdan besin enjekte edilmesini gerektirirken, bu yeni sistem tam otomatik olarak çalışıyor. Yapay liken, beton içinde bile canlı kalabiliyor ve ihtiyaç duyulan mineralleri üreterek çatlakları kendi kendine kapatabiliyor.

Etik ve toplumsal etkiler araştırılıyor
Yapının biyolojik malzemelerle iyileştirilmesi fikri yalnızca mühendislik açısından değil, aynı zamanda etik ve toplumsal açıdan da yeni soruları beraberinde getiriyor. Jin ve ekibi, Texas A&M Üniversitesi'nin sosyal bilimler fakülteleriyle iş birliği yaparak bu teknolojinin insan yaşamı ve toplum üzerindeki etkilerini de değerlendiriyor.

Uzay yapıları için potansiyel taşıyor
Geliştirilen bu canlı beton, bakım maliyetlerini azaltma, yapı ömrünü uzatma ve güvenliği artırma gibi avantajlar sunuyor. Dr. Jin, sistemin yalnızca dünya üzerindeki yapılarla sınırlı kalmayabileceğini ve gelecekte uzayda inşa edilecek altyapılarda da kullanılabileceğini ifade ediyor.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI