Buda’ya Ait Olduğu İddia Edilen Mücevherler Satışa Çıkıyor: Hindistan’a İade Edilmeli mi?
1898’de Hindistan’da bulunan ve Buda'nın ölümlü kalıntılarıyla ilişkilendirilen yaklaşık 1.800 değerli taş ve altın levhadan oluşan tarihi mücevherler, Hong Kong’daki Sotheby’s müzayede evinde açık artırmaya çıkıyor. Müzayede öncesinde uzmanlar, bu kutsal kalıntıların satılmasının etik olup olmadığını ve Hindistan’a iade edilip edilmemesi gerektiğini tartışıyor.
Mücevherler Sotheby’s’de satışa çıkıyor
Buda’nın ölümlü kalıntılarıyla bağlantılı olduğu öne sürülen 1.800 parçadan oluşan bir mücevher koleksiyonu, Çarşamba günü Hong Kong’daki Sotheby’s müzayede evinde satışa sunulacak. Aralarında yakut, safir, inci ve altın levhaların bulunduğu koleksiyon, 1898 yılında Hindistan’ın kuzeyindeki Piprahwa bölgesinde bulunan bir stupada keşfedildi.
Kalıntılar, bir yüzyıldan uzun süredir İngiltere’deydi
Söz konusu mücevherler, 19. yüzyıl sonlarında İngiliz arazi yöneticisi William Claxton Peppé tarafından gün yüzüne çıkarıldı. Kalıntılar, bir asırdan uzun süredir Peppé ailesinin koleksiyonunda saklanmaktaydı. Sotheby’s tarafından yapılan açıklamada, mücevherlerin orijinalliği, menşei ve hukuki durumu açısından tüm araştırmaların yapıldığı belirtildi. Ancak satış kararı, uluslararası kamuoyunda etik bir tartışmayı beraberinde getirdi.
Uzmanlar satışın etik olmadığını savunuyor
Londra SOAS Üniversitesi’nden Ashley Thompson ve küratör Conan Cheong, bu tür kutsal kalıntıların satışının etik olmadığını vurguladı. Ortak açıklamada, ‘İnsan kalıntıları ticarete konu edilebilir mi ve bunların insan kalıntısı olup olmadığına kim karar verir?’ soruları yöneltildi. Mücevherlerin, kemik ve külle birlikte kutsandığına dikkat çeken uzmanlar, bu parçaların yalnızca süs eşyası değil, dini önem taşıdığını belirtti.
Aile müzayedenin en şeffaf yol olduğunu savunuyor
William Peppé’nin torununun torunu Chris Peppé, mücevherleri müzelere ya da tapınaklara bağışlamayı düşündüklerini ancak her seçeneğin beraberinde sorun getirdiğini ifade etti. BBC’ye yaptığı açıklamada, açık artırmanın ‘bu kalıntıları Budistlere devretmenin en adil ve şeffaf yolu’ olduğunu savundu. Mücevherlerin Hindistan hükümetinin izniyle ailede kaldığını ve geçmişte The Met gibi önemli sergilerde yer aldığını belirtti.
Kolonyal miras tartışması gündemde
Bazı uzmanlar ise mücevherlerin koloniyal dönemde çıkarılmış olmasını eleştirerek, bunların satışa sunulmasını ‘sömürgeci şiddetin devamı’ olarak yorumladı. Delhi merkezli sanat tarihçisi Naman Ahuja, ‘Bu tür kutsal ve benzersiz kalıntılar hükümetin özel ilgisini hak eder’ dedi. Benzer şekilde, İngiltere’nin elinde bulunan Koh-i-Noor elmasının da iade edilmesi gerektiği yönündeki çağrılarla birlikte, Buda’ya ait bu mücevherlerin de Hindistan’a dönmesi gerektiği savunuluyor.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
