CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer: “Yeşil mercimek gümrük vergisinin düşürülmesi arz açığının göstergesidir”

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tahıl, hububat ve bakliyat üretiminde yaşanan rekolte düşüşlerinin ülke genelinde ciddi bir arz açığına yol açtığını söyledi. Gürer, kuraklık ve don etkisinin yanı sıra planlama eksikliği ve üreticinin gelir kaybının da gerilemeyi hızlandırdığını ifade etti.

“Rekoltede Büyük Düşme Var”
Gürer, “Tahılda, hububatta, bakliyatta bu yıl rekoltede büyük düşme var. Kuraklık ve don konuşuluyor ama bazı ürünlerde planlama eksikliği, öngörü yetersizliği ve üreticinin para kazanamamasının da önemli etkisi oldu. Hububat ve bakliyatta arz açığı var. Yeşil mercimek için gümrük vergisi düşürülmesi de bundandır.” dedi.

“Mercimeğin Anavatanıyız Ama İthalata Muhtaç Hale Geldik”
Türkiye’nin mercimeğin anavatanı olduğunu vurgulayan Gürer, geçmiş yıllara ilişkin verileri karşılaştırarak “Ülkemizde kırmızı mercimek 2002 yılında 500 bin ton yetişiyordu. 2025 yılında 230 bin tona düştü. Kanada’ya tohumu biz vermiştik ama bugün Kanada’dan, Rusya’dan, Moldova’dan, Ukrayna’dan ve Suriye’den mercimek ithal ediyoruz.” ifadelerini kullandı.

Aynı tablonun yeşil mercimekte de görüldüğünü belirten Gürer, üretimin 2002’de 65 bin tondan 2025’te 29 bin tona indiğini kaydetti.

Gümrük Vergisinin Düşürülmesiyle İthalat Artıyor
Yeşil mercimek üretiminin 2024 yılında 71 bin ton iken 2025’te 29,7 bin tona gerilediğini dile getiren Gürer, “Yeşil mercimeğin gümrük vergisi yüzde 19,3’ten yüzde 10’a düşürülerek ithalatın önü sonuna kadar açıldı. Yerli üretici desteklenseydi bugün kendi üretimimiz bize yeterdi.” diye konuştu.

“TMO Bir Var Bir Yok”
Gürer, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin tutarsız alım politikalarının üreticiyi zorladığını belirterek “TMO bir alıma giriyor, bir girmiyor. Üretici bir dönem yanında oluyor, bir dönem olmuyor. Piyasa tamamen tüccara bırakılınca çiftçi gelir elde edemediği için ürünü değiştiriyor. Bu durum hem fiyatları artırıyor hem de ithal ürünün pahalıya raflara girmesine yol açıyor.” dedi.

“Fakir Fukaranın Çorbalık Mercimeğine Erişimi Zorlaşıyor”
Gürer, fiyat artışının dar gelirliyi daha da zorladığını ifade ederek “Mercimek geçen yılın fiyatını neredeyse bir kat aştı. Fakir fukara, garip gureba bir çorba yapacağı mercimeğe dahi erişmekte zorlanacak.” sözlerini kullandı.

İthalat Rakamları ve Döviz Kaybı
Gürer, 2025’in ilk dokuz ayında yapılan ithalatı paylaşarak “21.001 ton yeşil mercimek için 19 milyon dolar ödendi. Aynı dönemde 343.998 ton kırmızı mercimek ithal edildi ve bunun karşılığı 205 milyon dolar. Gümrük vergisi düşünce daha çok ithalat olacak ve daha fazla döviz yurt dışına gidecek. Bu paralar yabancı ülke çiftçisine değil kendi çiftçimize verilmelidir.” dedi.

“Doğru Planlama Yapın, Alım Garantisi Verin”
Mercimek üretimi için İç Anadolu ve Güneydoğu’nun en uygun bölgeler olduğunu hatırlatan Gürer, “En iyi mercimek burada yetişir ama ithalata bağımlı hale getirildik.” dedi. Çözüm önerilerini sıralayan Gürer, “Doğru planlama yapın. Alım fiyatlarını girdi maliyetleri ve makul kâr üzerinden belirleyin. Çiftçiye alım garantisi verin. Mercimekte ve diğer bakliyatta dışa bağımlılığı bitirin.” diye konuştu.

Gürer, üreticinin korunması ve tüketicinin uygun fiyata ürün alabilmesi için tarımda sürdürülebilir ve öngörülebilir politikaların zorunlu olduğunu belirterek açıklamalarını tamamladı.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI