Dünyanın Karbon Kâbusu: 36 Şirket Küresel Kirliliğin Yarısını Üretiyor
Yeni bir analiz, küresel karbon salımının yarısının yalnızca 36 büyük fosil yakıt şirketinden kaynaklandığını ortaya koydu. Saudi Aramco, ExxonMobil ve Çin merkezli enerji devleri en büyük kirleticiler arasında yer alıyor. Bilim insanları, karbon salımını azaltmadan iklim felaketlerinin önlenemeyeceği konusunda uyarıyor.
36 şirket küresel kirliliğin yarısından sorumlu
Dünya genelinde fosil yakıt kaynaklı karbon salımının yarısının yalnızca 36 büyük şirket tarafından üretildiği tespit edildi. Yapılan yeni bir analiz, küresel ısınmanın en büyük nedenlerinden birinin bu şirketlerin faaliyetleri olduğunu gözler önüne serdi.
Çalışmaya göre, 2023 yılında fosil yakıt üretimiyle ilişkilendirilen toplam 20 milyar ton karbon salımının en büyük sorumluları arasında Saudi Aramco, Coal India, ExxonMobil, Shell ve Çin merkezli enerji devleri yer alıyor. Eğer Saudi Aramco bir ülke olsaydı, karbon salımı açısından dünyanın en büyük dördüncü kirleticisi konumunda olacaktı. ExxonMobil’in yıllık karbon salımı ise Almanya’nın toplam emisyonuna eşdeğer.
Yeni projeler net sıfır hedefiyle uyumsuz
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2021 sonrası başlatılan yeni fosil yakıt projelerinin, 2050’ye kadar net sıfır emisyona ulaşma hedefiyle örtüşmediğini belirtiyor. Ancak mevcut veriler, büyük fosil yakıt üreticilerinin üretimi kısmak yerine daha da artırdığını gösteriyor.
Carbon Majors veri tabanındaki 169 şirketin çoğu, 2023 yılında emisyonlarını artırdı. Üstelik, bu yıl kaydedilen sıcaklık ortalamaları, tarihin en sıcak yılı olarak kayıtlara geçti.
Devlet destekli şirketler kirlilikte başı çekiyor
Dünyanın en büyük 36 karbon salıcısının 25’i devlet destekli şirketlerden oluşuyor. En büyük kirlilik kaynakları arasında Çin, İran, Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne ait enerji şirketleri yer alıyor.
2023’te kömür, toplam emisyonların yüzde 41’ini oluştururken, petrol yüzde 32, gaz yüzde 23 ve çimento üretimi yüzde 4’lük paya sahipti. Verilere göre, Sanayi Devrimi’nden bu yana fosil yakıt kaynaklı karbon emisyonlarının üçte ikisi, artık var olmayan 11 şirket de dahil olmak üzere toplam 180 şirket tarafından üretildi.
1,5°C hedefi tehlikede
Bilim insanları, küresel sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlamak için karbon salımının 2030’a kadar yüzde 45 oranında azaltılması gerektiğini vurguluyor. Ancak mevcut veriler, büyük enerji üreticilerinin bu hedefe ulaşma konusunda herhangi bir kısıtlama getirmediğini ve üretimlerini artırmaya devam ettiklerini ortaya koyuyor.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
