James Webb evrenin derinliklerinde yeni bir sınır aştı: 13.52 milyar yıllık galaksi bulundu
James Webb Uzay Teleskobu, evrenin oluşumundan sadece 280 milyon yıl sonra meydana geldiği tespit edilen MoM z14 isimli galaksiyi keşfetti. Bu keşif, bilinen evrenin zaman ve mesafe açısından gözlemlenen en uzak noktasına ulaşıldığını gösteriyor.
En yaşlı ve en uzak galaksi keşfedildi
Astronomlar, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) aracılığıyla şimdiye kadar gözlemlenen en yaşlı ve en uzak galaksiyi tespit etti. MoM z14 adı verilen bu galaksinin, evrenin oluşumundan yalnızca 280 milyon yıl sonra oluştuğu hesaplandı. Bu süre, daha önce keşfedilen ve 'en eski galaksi' olarak tanımlanan JADES-GS-z14-0’dan 10 ila 20 milyon yıl daha erken bir döneme işaret ediyor.
13.5 milyar yıllık bir ışık yolculuğu
Evrenin yaşının yaklaşık 13.8 milyar yıl olduğu göz önüne alındığında, MoM z14’ten gelen ışığın 13.52 milyar yıllık bir yolculukla teleskoplara ulaştığı belirtildi. Bu durum, MoM z14’ü insanlık tarafından gözlemlenmiş zaman ve mesafe açısından en uzak gök cismi haline getiriyor.
Kırmızıya kayma değeri rekor kırdı
JWST’nin gelişmiş kızılötesi sensörleri sayesinde tespit edilen galaksinin kırmızıya kayma değeri z = 14.44 olarak ölçüldü. Bu değer, önceki rekor sahibi galaksi olan JADES-GS-Z14-0’ın z = 14.32'lik değerini geride bıraktı. Kırmızıya kayma, uzak galaksilerden gelen ışığın dalga boyunun uzaması nedeniyle ne kadar uzak ve dolayısıyla eski olduklarının anlaşılmasında temel rol oynuyor.
MoM z14 'ilk' galaksi değil ama çok yakın
Analizler, MoM z14’ün Samanyolu’ndan yaklaşık 50 kat daha küçük olduğunu ve ağır elementler olan azot ile karbon içerdiğini gösterdi. Bu durum, galaksinin evrendeki ilk yıldız nesillerini barındırmadığını ortaya koydu. Çünkü evrenin ilk yıldızları yalnızca hidrojen ve helyumdan oluşurdu; ağır elementler ancak bu yıldızların yaşam döngüsü sonucu süpernova patlamalarıyla ortaya çıktı.
Bilim dünyası şaşkın: Beklenenden çok daha erken galaksiler var
Araştırmacılar, JWST’nin erken evrende bu kadar parlak galaksiler bulmasının beklenmediğini vurguladı. Teleskop, erken evrende 100’den fazla parlak galaksi adayı tespit etti. MoM z14’ün çevresinde nötr hidrojenin beklenenden az olması da bilim insanlarını şaşırttı. Bu keşif, JWST’nin evrenin en erken dönemlerine dair öngörüleri yeniden şekillendirebileceğini ortaya koyuyor.
Araştırmalar, daha da erken dönemleri gözlemlemek için z = 15 veya z = 16 kırmızıya kayma değerlerine sahip galaksilere odaklanmayı hedefliyor.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
