Kıtaların hareketi okyanusları ve dağları her yıl milimetrik olarak değiştiriyor
Yer kabuğunu oluşturan tektonik plakaların hareketi, dünya üzerindeki kıtaların konumlarını ve yüzey şekillerini her yıl milimetrik düzeyde değiştiriyor; bu değişim okyanus tabanlarının genişlemesine ve dağların yükselmesine neden oluyor.
Tektonik plakalar dünyayı şekillendiriyor
Dünya yüzeyi, litosfer adı verilen katı bir dış kabuk tarafından sarılmıştır. Bu kabuk, tektonik plakalar olarak bilinen dev levhalardan oluşur. Plakalar, manto adı verilen yarı akışkan bir tabaka üzerinde hareket halindedir. Bu hareketlilik, kıtaların birbirinden uzaklaşmasına, çarpışmasına veya yanal olarak kaymasına neden olur.
Okyanuslar genişliyor, dağlar yükseliyor
Plakaların hareketi sonucu okyanus ortası sırtlarında yeni kabuk oluşurken, bu durum okyanusların zamanla genişlemesine yol açar. Benzer şekilde, kıtasal plakaların çarpışmasıyla Himalayalar gibi büyük dağ sıraları yükselir. Bu süreçler yılda sadece birkaç milimetre ile ifade edilse de, milyonlarca yıl içinde büyük coğrafi değişikliklere neden olur.
Bilimsel gözlemlerle takip ediliyor
Bilim insanları, GPS ve uydu teknolojileri kullanarak bu hareketleri hassas bir şekilde izlemektedir. Yapılan ölçümler, bazı bölgelerde plakaların yılda yaklaşık 2 ila 5 santimetre arasında hareket ettiğini göstermektedir. Bu hareketler sadece coğrafi değişim değil, aynı zamanda deprem ve volkanik faaliyetlerin de temel nedenlerinden biridir.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
