Buzul Çağında 600 Derecelik Ateş: Atalarımız Isınmakla Kalmayıp Aleti de Pişirdi
Ukrayna’da keşfedilen Üst Paleolitik döneme ait üç ocak, son buzul çağında yaşayan insanların ateşi sadece ısınmak için değil, yemek pişirme, alet yapımı ve sosyal faaliyetlerde kullanmak üzere gelişmiş tekniklerle kontrol ettiğini gösteriyor.
Atalarımızın hayatta kalma stratejisi
Avrupa’da 26.500 ile 19.000 yıl öncesine tarihlenen ocak kalıntılarının azlığı, buzul çağında ateş kullanımına dair bilgilerimizi sınırlıyordu. Ancak, günümüz Ukrayna’sında Dinyester Nehri kıyısındaki tarih öncesi bir yerleşimde yapılan kazılar, bu dönemde yaşayan insanların ateşi farklı amaçlar için bilinçli ve etkili şekilde kullandığını ortaya koydu.
Üç farklı ocak yapısı incelendi
Geoarchaeology dergisinde yayımlanan çalışmada, araştırmacılar üç farklı ocağı mikrostratigrafik analiz, mikromorfoloji ve kolorimetrik yöntemlerle inceledi. Ocaklardan biri 600 santigrat derecenin üzerine çıkan sıcaklıklarda çalışmış. Bu da insanların yalnızca hayatta kalmak için değil, yüksek sıcaklık gerektiren faaliyetler için de ateşi kullandığını gösteriyor.
Odun, kemik ve hayvansal yağ karışımı yakıt
Ana yakıt kaynağının odun olduğu belirlendi. Özellikle ladin ağacının tercih edildiği ocaklarda, hayvan kemikleri ve yağlarının da kullanıldığı düşünülüyor. Bu karışım, zorlu çevre koşullarında bile uzun süreli ve yüksek sıcaklıklı ateş üretimini sağlamış olabilir.
Mevsime göre ocak tipi değişmiş olabilir
Araştırmacılar, ocakların açık ve düz tabanlı yapısının yanı sıra, mevsimsel kullanıma göre farklı şekillerde tasarlanmış olabileceğini belirtiyor. Üç ocağın farklı yapıda olması, avcı-toplayıcıların ateşi ihtiyaçlarına göre özelleştirdiklerini ve bu konuda ileri düzeyde bilgiye sahip olduklarını ortaya koyuyor.
Sosyal ve teknolojik yönü de var
Viyana Üniversitesi’nden arkeolog Philip R. Nigst’e göre ateş yalnızca ısınma aracı değildi: ‘Ateş, yemek pişirmek, alet üretmek ve sosyal buluşmalar için gerekliydi.’ Araştırmanın diğer yazarı Algarve Üniversitesi’nden William Murphree ise, bu döneme ait kanıtların az olmasının toprak yapısındaki değişimlerden veya yakıt teminindeki zorluklardan kaynaklanabileceğini ifade ediyor.
Ateşin evrimsel rolü yeniden tartışılıyor
Elde edilen yeni bulgular, ateşin sadece hayatta kalmak için değil, Homo sapiens’in kültürel ve teknolojik evriminde de kilit bir rol oynadığını düşündürüyor. Ateşin kontrollü kullanımı, türümüzün hem çevresel zorluklara karşı koyabilmesini hem de sosyal yapılar oluşturabilmesini sağlamış olabilir.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
