Çölyak Günü’nde Farkındalık Çağrısı: ‘Geçmeyen Şikâyetlerde Mutlaka Düşünülmeli’

Her yıl 16 Mayıs’ta kutlanan Uluslararası Çölyak Günü kapsamında düzenlenen etkinliklerde çölyak hastalığına dikkat çekiliyor. Sağlık Bakanlığı, erken tanı ve glütensiz yaşam konusunda toplumu bilinçlendirmeyi amaçlıyor.

Mayıs 16, 2025 - 17:08
Mayıs 16, 2025 - 17:09
Çölyak Günü’nde Farkındalık Çağrısı: ‘Geçmeyen Şikâyetlerde Mutlaka Düşünülmeli’

Çölyak hastalığı nedir?

Her yıl 16 Mayıs, glüten intoleransı olarak da bilinen çölyak hastalığına dikkat çekmek amacıyla “Uluslararası Çölyak Günü” olarak anılıyor. Bu özel gün vesilesiyle, sindirim sistemi rahatsızlığı olan çölyak hastalığına dair farkındalık oluşturulması hedefleniyor.

Çölyak hastalığı, buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıllarda bulunan glüten adlı proteinin ince bağırsakta hasara yol açmasıyla ortaya çıkan genetik bir rahatsızlıktır. Hastalık, bağırsaktaki villus yapılarının bozulmasına neden olarak besin emilimini engeller.

Her yaşta ortaya çıkabilir

Hastalığın yaşamın herhangi bir döneminde başlayabileceği belirtiliyor. Türkiye’de görülme sıklığı yüzde 1 ile binde 3 arasında değişirken, tanı konulan vaka oranı yalnızca yüzde 10 civarındadır. Bunun nedeni, hastalığın belirti vermeden seyretmesi ya da alışılmadık semptomlarla kendini göstermesidir.

Belirtiler yaşa göre farklılık gösteriyor

Çocuklarda karın ağrısı, ishal, huzursuzluk, iştahsızlık, gelişme geriliği gibi semptomlarla kendini gösteren çölyak hastalığı, yetişkinlerde ise karın şişkinliği, kilo kaybı, kansızlık, eklem ağrıları, ciltte döküntüler ve kronik yorgunluk gibi belirtilerle daha geniş bir yelpazeye yayılır.

Tek etkili tedavi glütensiz diyet

Uzmanlara göre çölyak hastalığında bilinen tek etkili tedavi yöntemi, ömür boyu glütensiz beslenmedir. Hastalar buğday, arpa, çavdar ve yulaf içeren ürünlerden uzak durmalı; gıda içeriklerini dikkatle incelemeli ve glütensiz alternatifleri tercih etmelidir. Glütensiz diyet uygulayan bireylerin semptomlarının büyük ölçüde düzeldiği ve test sonuçlarının normale döndüğü gözlenmiştir.

Güvenli gıdalar listesi

Çölyak hastaları için güvenli besinler arasında sebze, meyve, bakliyat, pirinç, mısır, patates ve yumurta gibi doğal ürünler yer alırken, glütensiz un çeşitleri ve evde öğütülen baharatlar da önerilmektedir.

Bakanlık çeşitli çalışmalar yürütüyor

Sağlık Bakanlığı çölyak farkındalığını artırmak amacıyla çeşitli bilgilendirme ve eğitim materyalleri hazırlamış durumda. Okul kantinlerinde glütensiz ürünlere yer verilmesi, öğretmenlere yönelik rehberlerin hazırlanması ve aile hekimlerine yönelik tanı-tedavi rehberlerinin geliştirilmesi gibi çalışmalar sürdürülüyor.

Ayrıca UNICEF iş birliğiyle hazırlanan “Glütensiz Tarifler Magnet Kitapçık” projesi kapsamında vatandaşlara ulaştırılan içeriklerle glütensiz yaşam tarzının desteklenmesi amaçlanıyor. “Çölyak Eylem Planı”nın taslak halinde hazırlanmış olduğu ve çalışmaların devam ettiği bildirildi.

Detaylı bilgi için Sağlık Bakanlığı’nın resmi internet sitesindeki ilgili bölüm erişim sağlanabilir.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI