Türkiye, yaban hayat kaçakçılığında nasıl kritik bir geçiş noktası haline geldi?
Son yıllarda Türkiye'de yaban hayat kaçakçılığı vakalarında büyük bir artış yaşanıyor. Edirne'den Antalya'ya, havalimanlarından otobüs terminallerine kadar birçok noktada ele geçirilen kangurular, timsahlar, maymunlar ve egzotik kuşlar, Türkiye'nin bu alandaki kritik rolünü gözler önüne seriyor. Uzmanlara göre kaçakçılığın artışında ekonomik kazanç, internet üzerinden yasadışı satışlar ve yetersiz yasal düzenlemeler etkili oluyor.
Türkiye, son yıllarda yaban hayat kaçakçılığında önemli bir geçiş noktası haline geldi. Edirne’de bir otomobilde kanguruların bulunması, İstanbul Havalimanı’nda yavru gorilin ele geçirilmesi ve Antalya Otobüs Terminali’nde makak maymunlarının yakalanması gibi olaylar, kaçakçılığın boyutlarını gözler önüne seriyor.
Yaban hayat kaçakçılığı neden artıyor?
Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, 2010-2024 yılları arasında Türkiye’de toplam 482 olayda 1 milyon 221 bin adet canlı ve cansız hayvan ile çeşitli hayvan parçaları ele geçirildi. Son iki yılda ise yakalamalar yüzde 100’ün üzerinde artış gösterdi. Uzmanlar, bu artışın en önemli sebeplerinden birinin yüksek ekonomik getiri olduğunu belirtiyor.
İstanbul Üniversitesi Avcılık ve Yaban Hayatı Programı’ndan Dr. Çağdan Uyar’a göre, sağlık sektörü ve alternatif tıp bu kaçakçılığı körükleyen ana faktörler arasında yer alıyor. Özellikle tıbbi sülükler ve egzotik kuş türleri, büyük talep görüyor.
İnternet, kaçakçılığın yeni pazarı haline geldi
Yaban hayat kaçakçılığı, sosyal medya ve e-ticaret platformları aracılığıyla giderek daha fazla yayılıyor. WWF'in raporuna göre, kaçak hayvan ticaretinin büyük bir bölümü WhatsApp, Facebook ve diğer platformlar üzerinden gerçekleşiyor. Türkiye’de de yasa dışı yollarla getirilen hayvanlar internet üzerinden satışa sunuluyor.
Kaçakçılar hangi yöntemleri kullanıyor?
Gümrük yetkilileri, kaçakçıların hayvanları taşımak için valizler, kıyafet cepleri, kitap içleri ve özel düzenekler gibi çeşitli yöntemlere başvurduğunu belirtiyor. Örneğin, 2024 yılında bir yolcunun pantolonunun içinde 100’den fazla yılanı Çin’e sokmaya çalışırken yakalandığı bildirildi.
Cezalar yeterince caydırıcı mı?
Türkiye’de kaçakçılıkla ilgili uygulanan cezalar, ele geçirilen hayvan türüne göre değişiklik gösteriyor. Endemik türlerin yurt dışına kaçırılması durumunda daha yüksek cezalar uygulanabiliyor. Ancak uzmanlar, mevcut düzenlemelerin yetersiz olduğunu ve suçun unsurlarının net şekilde tanımlanmadığını savunuyor.
Interpol ve Dünya Gümrük Örgütü gibi uluslararası kuruluşlar, kaçakçılıkla mücadele için çeşitli operasyonlar yürütüyor. Türkiye de bu operasyonlara dahil olup denetimlerini artırıyor. Ancak uzmanlara göre, daha etkili yasal düzenlemeler ve eğitimli personel sayısının artırılması gerekiyor.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
