Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu: “Türkiye’siz koridor da olmaz, güvenlik de; KÖİ projeleriyle ülkemize 39 milyar dolar kazanç sağladık”

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda, Bakanlığının ve bağlı kurumların 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi ile 2024 Kesin Hesapları üzerine hükümet adına konuştu. Konuşmasına AK Parti iktidarının 2002’den bu yana ulaştırma ve haberleşme alanındaki yatırımlarını hatırlatarak başlayan Uraloğlu, “‘Yapılamaz’ denilenleri yaptık, ‘ulaşılamaz’ denilen hedeflere ulaştık; milletimizin bize duyduğu güveni boşa çıkarmadık.” ifadelerini kullandı.

Bakan, hâlen 2.003 şantiyede 103 binden fazla çalışanla projelerin sürdüğünü belirterek, yatırım programındaki 2.171 projenin toplam büyüklüğünün 5,2 trilyon liraya ulaştığını söyledi. 2025’te yatırım bütçesi için 488 milyar TL ödenek ayrıldığını, 2026’da bu rakamı 571 milyar TL’ye çıkarmayı hedeflediklerini açıkladı.

“Türkiye’siz koridor olmaz, Türkiye’siz güvenlik de olmaz”

Konuşmasında Türkiye’nin Afro-Avrasya coğrafyasındaki jeostratejik konumuna dikkat çeken Uraloğlu, dört saatlik uçuş mesafesinde 1,5 milyar insanın ve 55 trilyon doları aşan bir ekonomik büyüklüğün bulunduğunu hatırlattı:

“Artık sadece ‘Türkiye’siz koridor olmaz’ demiyoruz; ‘Türkiye’siz güvenlik ve istikrar da olmaz’ diyoruz. Türkiye yalnızca bir transit köprü değil, Avrasya lojistiğinde istikamet belirleyen barış yanlısı ve istikrarlı bir merkezdir.”

Bu çerçevede Orta Koridor, Zengezur Koridoru, Kars–Iğdır–Dilucu hattı ve Bakü–Tiflis–Kars Demir Yolunu hatırlatan Uraloğlu, Çin–Avrupa hattında deniz taşımacılığıyla 45 günü bulan nakliye sürelerinin Türkiye üzerinden demir yoluyla 18 güne indiğini söyledi.

Kalkınma Yolu Projesini “Basra Körfezi’nden başlayıp Türkiye üzerinden Avrupa’ya uzanacak yeni ticaret omurgası” olarak tanımlayan Uraloğlu, “Bu dev proje, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın kararlı liderliğiyle, jeopolitik üstünlüğümüzü ekonomik güce dönüştürecektir.” dedi.

KÖİ savunması: “51 milyar dolara yaptık, bugün 90 milyar dolar eder; 39 milyar dolar kazanç”

Bakan Uraloğlu, son yirmi üç yılda ulaştırma ve haberleşme alanında kamu-özel iş birliği dâhil yaklaşık 300 milyar dolarlık yatırım yapıldığını, dört sektörde tamamlanan 71 KÖİ projesinin yatırım tutarının 51 milyar dolar olduğunu, emtia ve kur artışları dikkate alındığında bu projelerin bugün yeniden yapılmasının 90 milyar dolarlık maliyet gerektireceğini belirtti:

“Şayet bu yatırımları sadece kamu bütçesiyle yapmaya kalksaydık bu projeler ya yıllarca gecikecek ya da hiç yapılamayacaktı. Kamu-özel iş birliği modeliyle projeleri vaktinde hayata geçirdik ve ülkemize 39 milyar dolarlık daha kârlı bir yatırım bağlamış olduk.”

Muhalefet sıralarından ise CHP’li Cavit Arı “Niye, iktidar olarak paranız yok mu? ‘Güçlü devletiz’ diyorsunuz. Demek ki millî bütçeden yapmaya gücünüz yetmiyor.” diyerek itiraz etti. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, ihalelerin 21/b (davet usulü) ile yapılmasını sorgulayarak “21/b’yle niçin yapıyorsunuz, ihaleler açık ve şeffaf mı?” sorusunu yöneltti.

Uraloğlu, eleştirilere yanıt verirken, bir mühendisin bakış açısıyla ihtiyaç ve model ilişkisinden söz etti:

“İhtiyacınız olur; demir yolu, kara yolu, hava yolu, hastane… Bunun için üç temel alternatif vardır: Millî bütçeden yaparsınız, dış krediyle yaparsınız, kamu-özel iş birliğiyle yaparsınız. İmkânlarınız, fizibiliteniz hangi modele müsaade ediyorsa onu seçersiniz. Biz bu üç yöntemin hepsini uyguladık.”

DEM Parti Siirt Milletvekili Sabahat Erdoğan Sarıtaş ise, “Neden dolarla yapıyorsunuz?” diyerek tepkisini dile getirdi.

Bakan Uraloğlu, “Eğer KÖİ projelerini yapmasaydık Botan (Beğendik) Viyadüğü’nü, Adana 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nü, Eğiste Hadimi Viyadüğü’nü yapamazdık.” sözleriyle modeli savundu.

Havalimanları: “3,57 milyar avro kira geliri, İstanbul’da üçlü bağımsız pist, Antalya 82 milyon kapasite”

Kamu-özel iş birliği kapsamında havalimanı projelerinin gelirlerine değinen Uraloğlu, İstanbul, Antalya ve Esenboğa havalimanlarından bugüne kadar 3 milyar 428 milyon avro kira geliri elde edildiğini, son bir yılda İstanbul ve Esenboğa’da garanti üzeri yolcu gerçekleşmesi nedeniyle 137 milyon avro ilave gelir sağlandığını belirtti:

“Böylece, KÖİ modeliyle havalimanlarımızdan Hazineye yaklaşık 3,57 milyar avroluk katkı sağladık.”

CHP sıralarından “Dünyanın en pahalı havalimanı”, “Atatürk Havalimanı’nı niye kapattınız?” eleştirileri yükselirken, Bakan havacılık verilerini ardı ardına sıraladı:

• Aktif havalimanı sayısı: 26’dan 58’e; Yozgat ve Bayburt–Gümüşhane ile hedef 60.

• Yolcu trafiği: 2003’te 34 milyon; 2024’te 231 milyon, hedef 240 milyon.

• Dış hat uçuş noktası: 50 ülkede 60 noktadan, 355 noktaya.

İstanbul Havalimanı’nda 17 Nisan’da devreye alınan üçlü bağımsız pist operasyonunun, ABD’den sonra dünyada ikinci, Avrupa’da ilk örnek olduğunu belirten Uraloğlu, “Aynı anda 3 uçağın iniş-kalkış yapabildiği bu sistemle hem kapasiteyi artırdık hem gökyüzü beklemelerini ve yakıt tüketimini azalttık.” dedi.

Yıl içinde Antalya Havalimanı yeni terminallerinin açıldığını ve kapasitenin 82 milyona çıkarıldığını, Esenboğa’da ikinci pist ve kapasite artışı yapıldığını, üçüncü pistin ve yeni kulenin de yakında hizmete gireceğini bildirdi.

DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan ise bölgesel eşitsizliğe dikkat çekerek, “Vanlılar uçamıyor, insanlar Adana’ya gidiyor uçmak için; Van ne olacak?” diye sordu.

Demir yolu: “2028’e kadar 17.287 km ağ, 27 il hızlı trenle bağlanacak”

Demir yolu yatırımlarında stratejik ağırlık verdiklerini belirten Uraloğlu, ulaştırma yatırımlarında demir yolunun payının yüzde 50’nin üzerine çıktığını söyledi:

“Hızlı tren hatlarımız açıldığından bu yana 105 milyon yolcuya hizmet verdik. 2053 hedeflerimiz doğrultusunda 4.158 kilometrelik hatta yapım çalışmaları sürüyor. 2028’e kadar demir yolu ağımızı 17.287 kilometreye, lojistik merkez sayımızı 12’den 25’e çıkaracağız. Hızlı trenle bağlanan il sayısını 11’den 27’ye yükselteceğiz.”

Uraloğlu, Ankara–İzmir, Mersin–Adana–Osmaniye–Gaziantep, Bandırma–Bursa–Yenişehir–Osmaneli, Halkalı–Kapıkule, Yerköy–Kayseri, Karaman–Ulukışla ve Kırıkkale–Çorum hızlı tren projelerini 2028’e kadar tamamlama hedefini yineledi.

TÜRASAŞ üzerinden millî demir yolu sanayisinin de güçlendirildiğini belirterek, E5000 millî elektrikli lokomotif, millî elektrikli tren setleri ve banliyö setlerinin seri üretime geçtiğini, 225 km/s hız yapacak millî hızlı tren setinin de üretiminin başladığını açıkladı:

“İlk üç projeyi hâlihazırda üretiyoruz. 225 kilometre hızla çalışacak yerli ve millî hızlı tren setimizi de önümüzdeki aylarda raylara indireceğiz.”

Osmaneli–Bursa kesimi ve Çerkezköy–Kapıkule hattının 2026’da açılacağını; Kırıkkale–Çorum, Kars–Iğdır–Dilucu hatlarında temellerin atıldığını da hatırlattı.

Kara yolları: “Bölünmüş yol 30.014 km’ye çıktı, dünya çevresinin dörtte 3’ü kadar”

Bakan Uraloğlu, 2003’te 6.101 kilometre olan bölünmüş yol ağının 30.014 kilometreye çıkarıldığını, böylece “dünyanın çevresinin dörtte 3’ü kadar bölünmüş yol yapıldığını” vurguladı:

“Komisyonda söz verdiğimiz gibi yıl sonuna kadar 30 bin kilometreyi geçtik; bugün 30.014 kilometredeyiz. Durmak yok, yola devam.”
(AK Parti sıralarından alkışlar)

• Bitümlü sıcak karışım kaplamalı yol: 8.591 km’den 32.708 km’ye,

• Tünel: 50 km’den 838 km’ye,

• Köprü ve viyadük: 311 km’den 813 km’ye,

• Otoyol: 3.796 km; 2028 hedefi 4.330 km.

Bu yatırımlar sayesinde 768 milyon saat zaman tasarrufu, 2 milyar 520 milyon litre akaryakıt tasarrufu sağlandığını söyleyen Uraloğlu, “Yalnızca bu projelerle 6,3 milyon ton karbon emisyonunu da bertaraf ettik; 1 milyon yetişkin ağacın bir yılda temizleyeceği kadar karbonu sistemden çıkardık.” ifadelerini kullandı.

2025’te tamamlanan projeler arasında Aydın–Denizli Otoyolu, Konya Çevre Yolu 2. kesim, Antalya Korkuteli–Elmalı, Malatya Çevre Yolu 2. etap, Elazığ–Harput, Batman–Hasankeyf, Siirt–Kurtalan, Bursa Doğancı Tüneli, Rize Isırlık, Trabzon Boztepe Tünelleri, Antalya Kepezüstü ve Sanayi Kavşakları gibi onlarca yol ve kavşağı sıraladı.

Salonda artan uğultu üzerine Başkan, milletvekillerini sessizliğe davet ederken, CHP’li Cavit Arı “Sayın Bakanı dinleyemiyoruz, AK Parti sıraları konuşuyor.” diyerek tepki gösterdi.

Haberleşme, 5G ve TÜRKSAT 6A: “1 Nisan 2026’da 5G sinyali, Türk Telekom imtiyazı 20 milyar dolarlık paketle uzatıldı”

Haberleşme alanında mobil + geniş bantta 97 milyon abone sayısına ulaşıldığını, fiber altyapı uzunluğunun 638 bin kilometreye çıktığını belirten Uraloğlu, USOM sayesinde Türkiye’nin siber güvenlikte rol model ülke olduğunu söyledi. E-devlet uygulamalarında Avrupa’da ilk 10 içinde yer aldıklarını belirterek, TÜRKSAT 6A uydusunun fırlatıldığını ve hizmete alındığını, sırada 7A olduğunu açıkladı:

“Uzay artık bizim için sadece bir hayal değil; orada iz bırakan, üreten, söz sahibi bir ülkeyiz. Türkiye Yüzyılı’nı uzayda da taçlandıracağız.”

5G sürecine ilişkin olarak 16 Ekim’de yapılan ihaleden yaklaşık 3,5 milyar dolar gelir elde edildiğini söyleyen Uraloğlu, 1 Nisan 2026’da 5G sinyalinin verileceğini, iki yıl içinde ülke geneline yayılacağını belirtti:

“5G teknolojisini devreye alarak mobil iletişimde hız ve kapasiteyi çağın gerekleriyle buluşturuyoruz. İletişim hızımız yaklaşık 10 kat artacak; tam otonom sürüşten akıllı fabrikalara, 8K habercilikten uzaktan ameliyatlara kadar geniş bir yelpazede dijital dönüşümün merkezinde olacağız.”

CHP’li Ulaş Karasu “Dünya 6G’yi konuşuyor, siz altı yıl geriden geliyorsunuz.” diyerek eleştirirken, CHP Çorum Milletvekili Mehmet Tahtasız “Bizim köyde internet çekmiyor Sayın Bakan, 5G’ye geçsek ne olacak?” sözleriyle sahadaki altyapı sorunlarına işaret etti.

Bakan Uraloğlu, Türk Telekom’la yapılan imtiyaz anlaşmasının da altını çizdi:

“BTK ve Türk Telekom arasında yaptığımız anlaşmayla Türk Telekom’un imtiyaz hakkını yirmi beş yıl uzattık. 20 milyar dolarlık bu anlaşmanın 3 milyar doları Hazine’ye, 17 milyarı altyapı ve hizmet yükümlülüğü olarak yatırım şeklinde dönecektir.”

Sivas ve başka illerden milletvekilleri, köylerde GSM ve internet erişimindeki eksikleri hatırlatırken, Bakan önümüzdeki dönemde dijital erişimin tüm yerleşimlere yayılması için altyapı çalışmalarının süreceğini ifade etti.

“Ulaştırma sadece yol yapmak değil, devlet kapasitesidir”

Konuşmasının sonunda Uraloğlu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının fonksiyonunu şu cümlelerle özetledi:

“Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı sadece yol, havalimanı ya da hat yapmak değildir; üretimi büyüten, ticareti hızlandıran, şehirlerimizi birbirine kenetleyen, vatandaşımızın refahını ve güvenliğini teminat altına alan stratejik bir devlet kapasitesidir.”

Türkiye Yüzyılı vizyonu doğrultusunda afetlere dayanıklı ulaştırma yapıları, doğudan batıya her ilde bağlantıların güçlendirilmesi ve kalkınmanın yurt geneline yayılması için çalışmaya devam edeceklerini söyleyen Bakan, 2026 bütçesinin “milletin beklentilerine, rekabet gücüne ve millî hedeflere katkı sunmasını Rabbi’nden niyaz ettiğini” belirterek sözlerini tamamladı.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI