Anayasanın Değiştirilemez Maddeleri Tartışmaya Açılabilir mi: ‘Üniter Yapı’ Vurgusu Yeniden Gündemde
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın ilk üç maddesinin değiştirilemeyeceği hükmü, özellikle ‘ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlük’ vurgusuyla yeniden gündeme geldi. Erzurum Kongresi'nden bugüne uzanan bu anayasal temelin, ulusal birlik ve çağdaş devlet anlayışı açısından taşıdığı kritik önem bir kez daha vurgulandı.

Anayasa’nın 3. maddesi üniter yapının temelini oluşturuyor
12 Ekim 2024 tarihinde düzenlenen etkinlikte Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 3. maddesinde yer alan “Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür” ifadesinin önemi yeniden hatırlatıldı. Bu hüküm, Anayasa'nın 4. maddesiyle değiştirilemez maddeler arasında yer almakta ve anayasal güvence altına alınmaktadır.
Kökeni Erzurum Kongresi’ne dayanan bir anlayış
Söz konusu hüküm, köklerini 1919 Erzurum Kongresi’nde dile getirilen “Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür” ilkesinden almaktadır. Bu anlayış, Türkiye Cumhuriyeti'nin üniter devlet yapısını tanımlamakta ve idarenin bütünlüğü ilkesini yansıtmaktadır.
Hukuken ve fiilen değiştirilemez nitelik taşıyor
Anayasanın değiştirilemez maddeleri yalnızca sembolik değil, aynı zamanda hukuki bir zemin oluşturmakta. Bu zemin üzerinde yükselen devlet yapısında atılacak herhangi bir geri adımın, ulusal birlik ve beraberliği zedeleyebileceği ifade ediliyor.
Evrensel devlet tanımıyla da örtüşüyor
Etkinlikte yapılan değerlendirmelerde, “Devlet, belli bir milleti olan, belli bir ülkede yaşayan ve bir devlet gücü ile donatılmış insan topluluğudur” şeklindeki tanımın, Türkiye Cumhuriyeti’nin mevcut anayasal yapısıyla uyumlu olduğu vurgulandı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünün, Atatürk ilke ve devrimleri ile laiklik esasına dayandığı, bu yapının anayasa ile güvence altına alındığı ve değiştirilemeyeceği ifade edildi.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
