Hayvanlar Zihinsel Hastalık Yaşar mı? Uzmanlar Neler Söylüyor?

Hayvanlar, insanların yaşadığı gibi zihinsel hastalıklar ve psikiyatrik bozukluklar yaşayabilir mi? Bu soru uzun yıllardır merak konusu. Bilimsel araştırmalar, hayvanların anksiyete ve bazı ruhsal bozukluklar yaşadığını, ancak bu hastalıkların insanlar gibi olmayabileceğini gösteriyor.

Hayvanlar ve Zihinsel Hastalıklar
Birçok memeli hayvan, insanlarla şaşırtıcı derecede benzer şekillerde anksiyete yaşayabiliyor. Ancak, hayvanların zihinsel hastalıkları tanımlamak insanlara kıyasla çok daha karmaşıktır. Veterinerler ve hayvan davranış araştırmacıları, hayvanların genellikle insanlara benzer şekilde kaygı yaşadığını kabul etmekle birlikte, bu durumların insanlarınkilerle tam olarak aynı şekilde gerçekleşmediğini belirtiyor.

Örneğin, köpekler ve kedilerde görülen anksiyete belirtileri, insanların yaşadığı "Genelleşmiş Anksiyete Bozukluğu" (GAD) ile tam örtüşmeyebilir. Hayvanlar bu rahatsızlıkları kelimelerle ifade edemedikleri için, davranışlarını gözlemlemek, tanı koymanın tek yoludur.

Zihinsel Hastalıkların İspatlanması
Pennsylvania Üniversitesi'nde çalışan veteriner hekim Yardımcı Profesör Carlo Siracusa, hayvanların zihinsel hastalık yaşayabileceğini, ancak bu hastalıkların insanlardaki gibi kesin bir şekilde tanımlanamayacağını söylüyor. Hayvanlar da insanların yaşadığı korkuya dayalı kaygı gibi davranışlar gösterebilir. Siracusa, beyin bölgeleri açısından insanların ve hayvanların bazı benzerlikler gösterdiğini ve bu durumun hayvanlardaki kaygıyı açıklayabileceğini belirtiyor.

Fakat, insanların yaşadığı bazı zihinsel hastalıklar—özellikle şizofreni gibi psikoz vakaları—hayvanlarda gözlemlenmez. Bu tür hastalıkların insan beyninin özel yapısıyla bağlantılı olduğu düşünülmektedir.

Hayvanlarda Zihinsel Bozuklukların Belirtileri
Hayvanlarda kaygı genellikle belirgin şekilde ortaya çıkar. Örneğin, kaygılı köpekler ve kediler, bir odada sürekli dolaşabilir, titreyebilir veya tüy dökebilir. Diğer yandan, primatlar arasında sıkça görülen bir davranış, kendi dışkılarını yeme veya kendilerine zarar verme davranışlarıdır.

Siracusa, şiddetli kaygı yaşayan bazı evcil hayvanların, evdeki mobilyalara zarar verebileceğini ya da bilinmedik insanlara saldırabileceğini söylüyor. Bu tür davranışlar, hayvanların yaşadığı kaygının bir dışavurumudur.

Hayvanlarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
Hayvanlardaki zihinsel hastalıklar bazen travmalarla ilişkilidir. Örneğin, savaş bölgesinde görev yapan askeri köpeklerin önemli bir kısmı, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) teşhisi almış durumdadır. Siracusa, bu tür vakaların ancak davranışların, sahiplerinin yaşamını olumsuz etkileyip etkilemediğine göre teşhis edildiğini söylüyor.

Zihinsel Hastalıkların Farkına Varılması
Son yıllarda, hayvanlardaki zihinsel hastalıklar daha fazla dikkate alınmaya başlandı. Evcil hayvanlar, artık sadece birer iş arkadaşı değil, ailenin bir parçası olarak görülüyor. Bu bağ, hayvanların duygusal durumlarına daha fazla dikkat edilmesini sağlıyor. Ayrıca, beynin daha ileri teknolojilerle taranması, hayvanların duygu ve kaygılarının insanlar ile benzer olduğunu gösteriyor.

Tedavi Yöntemleri ve Uygulamalar
Evcil hayvan sahiplerinin bir kısmı, evcil hayvanlarına kaygıyı azaltmak için ilaç tedavisi uyguluyor. Ancak Siracusa, ilaçların yalnızca uç durumlarda etkili olduğunu ve aşırı kullanımının sorunu maskeleyebileceğini belirtiyor.

Hayvanlara Duyarlı Yaklaşım
Siracusa, evcil hayvan sahiplerine, hayvanlarının erken kaygı belirtilerine dikkat etmelerini ve bu işaretleri görmezden gelmemelerini öneriyor. Ufak bir kompulsif davranışın zamanla daha büyük sorunlara yol açabileceğini vurguluyor. Ayrıca, yanlış anlamaların önüne geçmek ve hayvanların davranışlarını doğru şekilde analiz etmek önemlidir.

CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI