Lazerle yer altına iniliyor: Derin jeotermal enerji üretiminde devrim kapıda

Lazerle kazı teknolojisi enerji üretiminde çığır açıyor
Yeryüzünün derinliklerindeki jeotermal enerji kaynaklarına ulaşmak, mevcut yöntemlerle oldukça sınırlı ve maliyetli. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen DeepU isimli proje, bu soruna çığır açacak bir çözüm geliştirdi: Lazerle kazı teknolojisi.

DeepU projesi kapsamında geliştirilen sistem, özellikle sert granit gibi zorlu kayaçlarda saatte 20 metreye kadar kazı hızına ulaşabiliyor. Lazerle ısıtılan kayalar eriyor ve buharlaşıyor; oluşan mikro patlamalarla da parçalanarak kriyojenik nitrojen gazı yardımıyla yüzeye taşınıyor.

Ekipmansız derin kazı: Kendi kendine dayanıklı kuyular
Lazer kazının dikkat çeken bir diğer özelliği ise kazı sırasında oluşan aşırı sıcaklığın kaya yüzeyini yaklaşık 1 santimetre kalınlığında camlaştırması. Bu, kuyuların ek bir metal kaplamaya ihtiyaç duymadan dayanıklı hâle gelmesini sağlıyor.

Geleneksel mekanik delme ekipmanları zamanla aşınıyor ve değiştirilmesi gerekiyor. Bu süreç derinlik arttıkça maliyeti artırırken, lazer sisteminde bu tür müdahalelere gerek kalmıyor. Lazer yukarıdan gönderiliyor, kazı işlemi yüzeydeki sabit ekipmanlarla kesintisiz şekilde sürdürülebiliyor.

Jeotermal potansiyelin önünü açıyor
Derinliğe inildikçe yer altındaki kayaçların sıcaklığı da artıyor. Bu sıcaklık, kapalı devre sistemlerle suyu ısıtarak enerji üretiminde değerlendirilebiliyor. Isınan su yüzeye çıkarılıyor, elektrik üretimi ya da ısıtma için kullanıldıktan sonra tekrar aşağı gönderiliyor. Bu döngü sürekli olarak devam edebiliyor.

Teknik gelişmeler ve ekonomik avantajlar
Proje üç yıl önce başladı ve şu anda saatte 5 ila 15 metre arasında kazı hızı elde ediliyor. Özellikle granit gibi sert taşlarda başarılı sonuçlar alındı. Kireçtaşı gibi yumuşak kayalarda ise bazı zorluklarla karşılaşıldı. Lazer kazı için ideal sıcaklık 700 °C olarak belirlendi.

Teknolojinin olgunlaşmasıyla birlikte saatte 30 metreye kadar kazı yapılması ve böylece geleneksel yöntemlere göre 10 kat daha hızlı bir sistem geliştirilmesi bekleniyor. Ayrıca maliyetin metre başına 1.000 euro seviyesine kadar düşeceği öngörülüyor. Bu da mekanik kazıya kıyasla dörtte bir maliyet anlamına geliyor.

DeepU projesi şu an için ticari üretim amacı taşımıyor. Ancak hangi dalga boylarının hangi kayaçlarda etkili olduğu, ortaya çıkan kalıntıların hangi sıvılarla yüzeye taşınabileceği gibi detayların incelenmesi, gelecekteki ticari uygulamaların önünü açabilecek önemli bir temel oluşturuyor.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI