Tarım Yoluyla Soframıza Giren Mikroplastikler İnsan Sağlığını Sessizce Tehdit Ediyor

Tarım topraklarına karışan plastikler artık doğrudan soframıza kadar ulaşıyor
Avustralya merkezli çevresel biyoteknoloji araştırmacısı Joseph Boctor’un liderliğindeki bir ekip, mikroplastiklerin tarım ürünlerine nasıl geçtiğini anlamak üzere yaklaşık 200 bilimsel çalışmayı mercek altına aldı. Araştırmanın bulgularına göre, plastik kirliliği yalnızca çevreyi değil, doğrudan insan sağlığını da tehdit ediyor.

Her yıl tonlarca mikroplastik tarım topraklarına karışıyor
Özellikle Avrupa ve Kuzey Amerika’da, her yıl yüz binlerce ton mikroplastiğin gübreler, katkı maddeleri ve diğer tarımsal uygulamalar aracılığıyla toprağa karıştığı belirtiliyor. Örneğin İngiltere’de yılda yaklaşık 22.500 ton mikroplastik bu yollarla doğaya yayılıyor. Tarımda nem kontrolü ve yabancı otları bastırmak için kullanılan plastik örtüler de bu kirliliğin başlıca nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.

Mikroplastikler bitkilere çeşitli yollarla geçebiliyor
Mikroplastik parçacıklarının bitki yapraklarındaki gözeneklerden, köklerden gelen su yoluyla ya da hücresel emilim mekanizmalarıyla doğrudan bitki dokularına girdiği tespit edildi. Böylece plastik artık yalnızca çevrede değil, gıda zincirinde de aktif bir unsur haline geliyor.

İnsan sağlığı açısından ciddi tehditler taşıyor
Boctor, mikroplastiklerin tarım topraklarını adeta bir ‘plastik çöplüğü’ne çevirdiğini belirtti. Özellikle mikro ve nanoplastiklerle birlikte gelen katkı maddelerinin şeffaf biçimde tanımlanmaması, sağlık risklerini daha da artırıyor. Araştırmalar, bu maddelerin kalp damar sağlığına zarar verdiğini, hormonal bozukluklara, doğurganlık sorunlarına ve hatta DNA hasarına yol açabileceğini ortaya koyuyor. Ayrıca bazı plastik bileşenlerin hamilelik döneminde fetüse geçebildiği de kanıtlandı.

Zehirli katkı maddeleri endişe yaratıyor
Araştırmada öne çıkan katkı maddeleri arasında ftalatlar ve polibromlu difenil eterler (PBDE’ler) bulunuyor. Ftalatların hormon sistemi ve üreme sağlığı üzerinde zararlı etkileri olduğu; PBDE’lerin ise karaciğer, tiroid ve bağışıklık sistemine toksik etkiler gösterdiği ifade ediliyor. Ayrıca PBDE bileşenlerinin kanser riskini artırabileceği belirtiliyor.

Uzmanlardan acil önlem çağrısı
‘Bu kriz sessizce gelişiyor’ diyen Boctor, mikroplastiklerin biyolojik sistemlerde fark edilmeden yerleştiğini ve düzenli olarak biriktiğini belirtti. Environmental Sciences Europe dergisinde yayımlanan çalışma, plastik kirliliğinin kontrol altına alınması için küresel düzeyde daha sert ve şeffaf düzenlemelere ihtiyaç olduğunu gözler önüne seriyor.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI