Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Ender Yarsan: “Vektörlerle mücadelede bilinçsiz uygulamalar halk sağlığını ciddi biçimde riske atıyor”
Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Ender Yarsan, vektörlerin taşıdığı hastalıkların dünya genelinde her yıl yüz binlerce ölüme neden olduğunu belirterek, kimyasal mücadelede bilinçsiz uygulamaların insanlar, hayvanlar ve çevre için yüksek risk oluşturduğunu ifade etti. Yarsan, pestisitlerin kullanımında uzmanlık gerekliliğine dikkat çekerek hem zehirlenme belirtilerini hem de doğru uygulama stratejilerini ayrıntılarıyla açıkladı.
Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Ender Yarsan, vektörlerin insan ve hayvan sağlığı üzerindeki etkilerine ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, taşıyıcı canlıların kontrolünde bilimsel yöntemlere uyulmasının zorunlu olduğunu kaydetti.
Vektörlerin Halk Sağlığı Açısından Kritik Rolü
Prof. Dr. Yarsan, “Vektörler, bakteri ve virüs gibi etkenleri insan veya hayvanlara taşıyarak ciddi hastalıkların ortaya çıkmasına aracılık eder.” dedi. Dünya Sağlık Örgütü verilerine işaret eden Yarsan, vektör kaynaklı hastalıkların her yıl 700 binden fazla kişinin ölümüne neden olduğunu aktardı.
Dış Parazitlerin Etkileri
Vektörlerin yalnızca rahatsızlık değil, mekanik hasar, yangısal reaksiyon ve ağır enfeksiyonlara yol açtığını belirten Yarsan, “Uyuzdan şarbona, sıtmadan Lyme hastalığına kadar birçok etken vektörlerle taşınmaktadır.” ifadelerini kullandı.
Kimyasal Mücadelede Uzmanlık Vurgusu
Prof. Dr. Yarsan, biyosidal ürünlerin güçleri nedeniyle yalnızca eğitimli personel tarafından uygulanması gerektiğini belirterek, “Yanlış pestisit kullanımı, insan ve hayvanlarda akut ya da kronik zehirlenmelere yol açabilir.” dedi. Pestisitlerin nörolojik etkiler, endokrin sistem bozuklukları, solunum problemleri ve kanser riskleri oluşturabildiğini kaydetti.
Zehirlenme Belirtilerine Dikkat
Yarsan, baş dönmesi, kas krampları, hızlı solunum, göz ve ciltte tahriş gibi belirtilerin pestisit maruziyetine işaret edebileceğini belirterek, zehirlenme şüphesinde 114 Ulusal Zehir Danışma Merkezi’nin aranması gerektiğini vurguladı.
Alüminyum Fosfit Uyarısı
Prof. Dr. Yarsan, alüminyum fosfit tabletlerinin nemle temas ettiğinde fosfin gazı açığa çıkardığını belirterek, “Bu gaz kokusuzdur ve duvar çatlaklarından kolayca yayılabilir. Sadece özel fumigasyon eğitimi alan kişiler tarafından kullanılmalıdır.” açıklamasını yaptı.
Entegre Vektör Yönetimi Çağrısı
Yarsan, kimyasal kontrolün tek başına yeterli olmadığını belirterek, “Çevresel düzenlemeler, biyolojik yöntemler ve doğru kimyasal müdahalelerin bir arada planlanması en güvenli yaklaşımdır.” dedi. Hedef parazitin yaşam döngüsünün, uygulama alanı koşullarının ve uygun formülasyonların bilimsel olarak belirlenmesi gerektiğini ifade etti.
Toplumsal Bilinçlendirme ve Denetim
Prof. Dr. Yarsan, toplumun vektörlerle mücadelede bilgilendirilmesinin önemine değinerek, “Hijyen tedbirleri, atık yönetimi ve üreme alanlarının ortadan kaldırılması mücadelede temel adımdır.” şeklinde konuştu.
Uygulama Güvenliği ve Sahada Kontrol
Pestisit kullanımında etikete uyulması, uygun koruyucu ekipman kullanılması ve çevresel risklerin dikkate alınması gerektiğini söyleyen Yarsan, “Uygun strateji ancak hedef parazitin ekolojisinin doğru analiz edilmesiyle belirlenebilir.” değerlendirmesini yaptı.
Zehirlenme Durumunda Başvuru Noktası
Yarsan, “Zehirlenme şüphesi görüldüğünde vakit kaybetmeden 114 Ulusal Zehir Danışma Merkezi ile irtibata geçilmelidir.” diyerek açıklamalarını tamamladı.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
