Çiğ köfte bile ithal girdilere muhtaç! Fiyatlar katlanarak artıyor
Türkiye’de tarımsal üretimde dışa bağımlılık giderek artarken, geleneksel lezzetlerden çiğ köfte de ithal girdilerle üretilir hale geldi. İran’dan biber, Mısır’dan marul, Ukrayna’dan ayçiçek yağı ithal edilirken, etli çiğ köftenin fiyatı 350 TL’ye kadar çıktı. Yerli üreticiler artan maliyetler nedeniyle üretimden çekilirken, tarım desteklemeleri ithalata harcanan milyar dolarlar karşısında yetersiz kalıyor.

Türkiye’de bütçe dostu bir lezzet olarak bilinen çiğ köfte, artan ithal girdi maliyetleri ve tarımda dışa bağımlılık nedeniyle erişilmesi zor bir ürün haline geldi. Yükselen enflasyon, işçilik ve nakliye maliyetleri nedeniyle yerli üreticiler piyasadan çekilirken, çiğ köftenin ana bileşenleri artık farklı ülkelerden ithal ediliyor.
İthal girdiler fiyatları artırıyor
Son yıllarda tarım sektöründeki kriz derinleşirken, çiğ köftenin en temel malzemeleri dahi yurt dışından getiriliyor. İran’dan biber, Mısır’dan marul, Ukrayna ve Bosna Hersek’ten sıfır gümrüklü ayçiçek yağı ithal edilirken, bulgur ise ağırlıklı olarak Rusya’dan getirilen buğdaydan üretiliyor. Yerli üreticilerin rekabet edemediği ortamda, ithal girdilerle yapılan çiğ köftenin fiyatı hızla yükseliyor.
Dürüm fiyatı 250 TL’ye kadar çıkan etsiz çiğ köftenin yanı sıra, ithal etle yapılan etli çiğ köftenin porsiyon fiyatı 350 TL’ye kadar ulaştı. Kilosu 600 TL’ye çıkan dana kıyma nedeniyle porsiyonlar küçülürken, fiyatlar artmaya devam ediyor.
Tarımsal üretimde dışa bağımlılık büyüyor
Tarım ve gıda sektöründe ithalat giderek artarken, yerli üreticiler yüksek maliyetler nedeniyle üretim yapamaz hale geldi. Tarımsal destekleme bütçesi, ithalata harcanan milyarlar karşısında yetersiz kalıyor. Çiftçiler Sendikası’nın 2024 Tarım Raporu’na göre Türkiye, buğday, mısır, soya ve ayçiçeği gibi temel ürünlerde ithalata bağımlı hale geldi.
2024 yılında tarımsal ürün ithalatı için harcanan döviz miktarı 23,2 milyar dolar olurken, TL karşılığı 812 milyar liraya ulaştı. 2025 bütçesinde tarımsal desteklemeye ayrılan 135 milyar TL ise ithalata harcanan paranın altıda biri seviyesinde kaldı.
Ramazan öncesi fiyat artışları ve gıda denetimleri
Ramazan ayı öncesinde fiyat artışlarını kontrol altına almak için hükümet tarafından çeşitli adımlar atılıyor. Hazine ve Maliye, Ticaret ve Tarım Bakanlıkları’nın yer aldığı Gıda Komitesi’nde, üreticilere zam yapmamaları yönünde baskı yapıldığı belirtiliyor. Fahiş Fiyat Komitesi (FFK) ve Fiyat Kontrol Komitesi (FKK) toplantılarında, gıda sanayicilerine yüksek para cezaları uygulanabileceği uyarısı yapıldı.
Ayrıca, Et ve Süt Kurumu’nun (ESK) Ramazan öncesi et fiyatlarını dengelemek amacıyla 40 bin büyükbaş hayvan ithal ederek piyasaya süreceği açıklandı. Ancak ithalata bağımlı hale gelen tarım sektöründe, yerli üreticinin maliyetler nedeniyle üretimi durdurması uzun vadede daha büyük sorunları beraberinde getiriyor.
CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI