Suriye’de Dengeler Değişiyor: Hangi Ülke Ne Amaçlıyor?

Suriye'de iç savaşın ardından yeni bir dönem başlarken, uluslararası güçlerin bölgedeki etkisi dikkat çekiyor. Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) lideri Ahmed eş-Şara’nın geçiş dönemi devlet başkanı olmasıyla birlikte, ülkenin farklı bölgelerinde kontrol mücadelesi devam ediyor.

Suriye’de kontrol kimde?

HTŞ, Suriye'nin batısında İdlib’den Şam’a kadar uzanan bölgede hakimiyet sağlarken, ülkenin kuzeyi ve doğusu farklı güçlerin elinde bulunuyor. Türkiye’nin desteklediği Suriye Milli Ordusu (SMO) kuzeyde etkili olurken, ABD’nin desteklediği Suriye Demokratik Güçleri (SDG) doğuda kontrol sağlıyor. Güneyde ise Dürzi milisler ve farklı gruplar var.

Türkiye’nin Suriye politikası

Türkiye’nin Suriye’de yaklaşık 10.000 askeri bulunuyor. Ankara, Suriye’de istikrarın sağlanarak mültecilerin geri dönebilmesini ve PKK ile bağlantılı gördüğü Kürt grupların sınırlarından uzaklaştırılmasını hedefliyor. SMO’ya askeri ve siyasi destek sağlayan Türkiye, Suriye'de bir Kürt özerk bölgesinin oluşmasını istemiyor.

ABD’nin stratejisi ne?

ABD, Suriye’de yaklaşık 900 asker bulunduruyor ve SDG’yi desteklemeye devam ediyor. Washington’un öncelikli hedefi IŞİD tehdidini kontrol altında tutmak ve bölgede insan hakları ihlallerine karşı yaptırımları sürdürmek.

Rusya ve İran’ın pozisyonu

Rusya, 2015’ten bu yana Suriye’de askeri üsler elde etmiş durumda. Tartus’taki deniz üssü ve Hmeymim Hava Üssü, Moskova’nın bölgede kalıcı bir güç olmasını sağlıyor. Esad sonrası süreçte HTŞ ile nasıl bir ilişki kurulacağı tartışılıyor.

İran ise Esad döneminde büyük yatırım yaptığı Suriye’de etkisini yeniden kazanmak istiyor. Ancak geçiş hükümeti ile doğrudan bir ilişkisi bulunmayan Tahran, farklı milis grupları destekleyerek sürece dahil olmaya çalışıyor.

Körfez ülkelerinin yaklaşımı

Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, Suriye’nin yeniden inşasını desteklemek istiyor. Ancak HTŞ’nin geçmişi nedeniyle Şara hükümetine mesafeli yaklaşıyorlar. Körfez ülkeleri, Suriye’nin İran’dan uzaklaşarak Arap dünyasına yeniden entegre olmasını hedefliyor.

Bölgede yeni çatışmalar kapıda mı?

Uzmanlara göre Suriye'deki temel risk, SMO ile SDG arasındaki gerilimlerin büyümesi. Türkiye destekli güçlerin SDG’ye karşı saldırılarını artırabileceği belirtilirken, ABD’nin Kürt grupları koruma politikasının nasıl şekilleneceği belirsizliğini koruyor.

Ayrıca İsrail’in Golan Tepeleri’nde askeri varlığını artırması ve İran’ın bölgedeki etkisini genişletme çabaları, Suriye’nin geleceğini daha da karmaşık hale getiriyor.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI