Ukrayna'da Savaşın Ardında Kalan Çocukların Ruh Sağlığı Sorunları Derinleşiyor: 'Bundan Sonra Hayatları Hiçbir Zaman Aynı Olmayacak'
Savaşın üçüncü yılında Ukrayna'daki çocukların ruh sağlığına dair veriler alarm veriyor. Çocuklar, artan kaygılarla yaşamayı öğreniyor. Uzmanlar, bu travmanın uzun vadede büyük etkiler yaratacağına dikkat çekiyor. 2024 yılında 50 binden fazla çocuk profesyonel yardım aldı.
Ukrayna'da Rusya'nın tam ölçekli işgali başlayalı üç yıl oldu. Kiev'de, 8 yaşındaki çocuklar derslerine devam ederken, hava saldırısı sirenleri çalmaya başlıyor. Bir grup çocuk bodrum katında eğitim alırken, bir yanda yazı çalışması yapılırken diğer yanda dans dersi başlıyor. Kiev'deki "Zmina" Sanat Lisesi'nden öğretmen Liudmyla Yaroslavtseva, savaşın ilk yılında çocukların nasıl ağladığını hatırlıyor ve “Onları olgunlaştıran savaş oldu” diyor.
Savaşın etkisiyle Ukrayna'daki çocuklar, fiziksel değil, duygusal travmalarla karşı karşıya kalıyor. Artan kaygı seviyeleri, uyku problemleri, travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) gibi psikolojik etkiler, çocukların gündelik hayatlarını zorlaştırıyor. Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı, 2024’ün ilk dokuz ayında 50 binden fazla çocuğun ruh sağlığı desteği aldığını duyurdu. Bu sayı, 2023’ün üç katına çıkmış durumda.
Çocukların Sanat Eserlerinde Duygusal Değişim
Kiev’deki öğretmenlerden Valentyna Maruniak, öğrencilerinin sanat çalışmalarında büyük bir değişim gözlemlediğini belirtiyor. “Eskiden tanklar, uçaklar, bombalar çiziyorlardı. Şimdi ise güneş, gökkuşağı, çiçekler gibi güzel şeyler çizmeye başladılar. Zafer, neşe, bahar ve huzur istiyorlar” diyor.
Öğrenciler, yaşadıkları savaş dönemini eserlerinde anlatırken, bazıları barış zamanını ve kaybolan huzuru hayal ediyor. 8 yaşındaki Solomiia Karanda, Ukrayna'nın güneyindeki bir köydeki eski hatıralarını resmediyor: “Bir füze evime yakın bir yere düşmüştü, şimdi o ev yeniden inşa ediliyor” diyor.
Cephe Hattına Yakın Çocuklar Okula Gitmekte Zorlanıyor
Cephe hattına yakın bölgelerde yaşayan çocuklar ise okula hiç gidemiyor. Güvenlik endişeleri nedeniyle, bu çocuklar akranlarıyla yüz yüze görüşme fırsatı bulamıyor. Katerina Timakina, Sane Ukraine adlı organizasyonun kurucusu, bu durumu şu şekilde açıklıyor: “Bu çocuklar dört yıldır yüz yüze etkileşimde bulunamadı. Bu büyük bir sorun. Çocuklar sosyalizasyon, iletişim ve rutinlere uyum sağlamada zorlanacaklar.”
Uzun Süreli Etkiler ve Post-Traümatik Büyüme
Ukrayna Sağlık Bakanlığı, 2022 yılında halkın %90'ının en az bir PTSD semptomu gösterdiğini açıkladı. Uzmanlar, savaşın çocuklar üzerinde uzun vadeli psikolojik etkiler bırakacağını belirtiyor. 2023 yılı itibarıyla 4 milyon çocuğun ruh sağlığı desteğine ihtiyacı olacağı öngörülüyor. Bu durum, sadece savaşın değil, aynı zamanda COVID-19 pandemisinin de etkisiyle daha karmaşık bir hal alıyor.
Yaroslavtseva, kendi duygusal durumuyla da yüzleşiyor. Ailesi Rus işgali altındaki bölgelerde olduğu için endişeli. Ancak, öğrencilere pozitif bir tutum sergilemek zorunda olduğunu belirtiyor: “Bu tempo sayesinde devam ediyorum. Ama üç yıl gerçekten çok fazla” diyor.
CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI
