Türkiye-Türkmenistan doğal gaz anlaşması, enerji dengelerini değiştirecek

Milli İstihbarat Akademisi’nden Dr. Öğr. Üyesi Muhammed Koçak’ın kaleme aldığı ‘Türkmengaz Anlaşması: Türkiye’nin Enerji Merkezi Olması Yolunda Yeni Bir Adım’ başlıklı görüş yazısı yayımlandı. Koçak, yazısında Türkiye ile Türkmenistan arasında yapılan doğal gaz anlaşmasının, sadece bir tedarik kaynağı sağlamaktan öte, Türkiye’nin küresel enerji politikalarındaki stratejik konumunu güçlendirdiğini vurguladı.

Koçak, Türkiye’nin yıllık ortalama 50-55 milyar metreküp doğal gaz tüketimiyle bölgedeki en büyük enerji pazarlarından biri olduğunu belirterek, ‘Türkmenistan ile imzalanan doğal gaz anlaşması, Türkiye'nin enerji tedarik çeşitliliğini artırırken, dış politikada daha bağımsız ve etkili bir konum elde etmesine de katkı sağlamaktadır. Türkiye, bu süreçte hem yatırımlar için güvenli bir liman hem de güvenlik açısından istikrar sağlayan bir aktör olarak konumunu güçlendirmeyi amaçlamaktadır’ ifadelerini kullandı.

Anlaşma, bölgesel dayanışmayı artıracak

Türkiye ile Türkmenistan arasında imzalanan doğal gaz anlaşmasının, Türkmenistan'dan gelecek gazın Türkiye’ye ulaşmasını sağlarken, orta vadede Avrupa'ya taşınmasına da zemin hazırladığına dikkat çeken Koçak, ‘Bu süreç, Türkiye’nin Avrupa enerji güvenliğinde kilit bir rol üstlenmesine, AB ile iş birliklerini güçlendirmesine ve enerji diplomasisinde daha etkin bir konuma gelmesine katkı sağlayacaktır’ dedi.

Koçak, Türkiye'nin enerji tedarik kaynaklarını çeşitlendirerek Rusya ile ilişkilerinde daha dengeli bir pozisyon alabileceğini, ayrıca Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) ile bölgesel iş birliğini derinleştirmeyi hedeflediğini belirtti. Türkmenistan ile geliştirilen enerji ortaklığının, Türkiye’nin küresel enerji piyasalarındaki etkisini artırarak bölgesel dayanışmayı güçlendireceğini vurguladı.

Türkmen gazının Batı'ya yönelmesi ekonomik avantaj sağlayacak

Azerbaycan gazının halihazırda TANAP üzerinden Türkiye ve Avrupa’ya taşındığını hatırlatan Koçak, Türkmenistan'dan gelecek gazın Azerbaycan'a ulaştırılması durumunda TANAP aracılığıyla Avrupa’ya sevk edilmesinin mümkün olduğunu ancak bunun için Hazar geçişli bir boru hattına ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.

Koçak, ‘Trans-Hazar Boru Hattı’nın inşası, hukuki olarak 2018 Konvansiyonu ile mümkün hale gelse de Rusya ve İran’ın muhalefeti, projenin yüksek maliyeti, altyapı eksiklikleri ve Türkmenistan ile Azerbaycan arasındaki deniz altı kaynak paylaşımı gibi çözüme kavuşmamış anlaşmazlıklar, projenin önündeki başlıca engeller arasında yer almaktadır’ değerlendirmesinde bulundu.

Türkmenistan'ın Çin’e ihraç ettiği doğal gazın 1.000 metreküp başına ortalama 144 dolar seviyesinde olduğunu, Azerbaycan’ın Avrupa’ya satış fiyatının ise 369 dolar olduğunu belirten Koçak, Türkmen gazının Batı pazarına yönlendirilmesi halinde daha yüksek fiyat avantajı sunabileceğini ve Orta Asya enerji piyasasında yeni dengeler oluşturabileceğini ifade etti.

CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI